Kiedy pięć lat temu testowaliśmy pierwszą wersję Avantery, nie była to konstrukcja w swojej ogólnej koncepcji zupełnie nowa - wywodziła się z modelu Avanti 6, będącego n-tym potomkiem starego rodu Avantich, powielała nie tylko jego oryginalny układ głośnikowy, ale też wielkość i kształt obudowy.

Konstrukcja ta (Avantera) mogłaby więc zostać wprowadzona jako kolejna wersja Avanti, jednak producent uznał, i też miał ku temu dobre powody (zmian było jednak sporo), że lepiej będzie wzbogacić ofertę o zupełnie nową nazwę - Avantera.

Avanti też pozostało w ofercie, ale "zdegradowane" do konstrukcji znacznie mniejszej. Oczywiście na tym historia nie mogła się zakończyć i, podobnie jak to było wcześniej z Avanti, teraz udoskonalana jest Avantera.

Połapać się w kolejnych modyfikacjach można, chociaż nie jest to łatwe, ponieważ producent nie dba o precyzję podawanych (na stronie internetowej) informacji w takim stopniu, jak o detale samych projektów... co jest stratą również dla firmy, bowiem klienci nie są przekonywani do zalet najnowszej wersji tak konsekwentnie i profesjonalnie, jak potrafią to robić inni.

Trzeba trochę "poszperać", przede wszystkim śledzić testy Avantery III, aby się dowiedzieć o niej czegoś więcej. Wchodząc bezpośrednio na stronę www.audiophysic.de, znajdziemy oczywiście Avantery III, ale zamiast opisu, który kiedyś dotyczył poprzednich wersji (Avantera i Avantera plus+), zobaczymy tylko kilka zdjęć (wśród nich nie ma zdjęcia kolumn "przekrojonych", jakie mogliśmy zobaczyć w przypadku poprzednich wersji) i tabelkę z kilkoma podstawowymi danymi.

Czytaj również: Czy kolumny trzeba ustawiać na kolcach?

W dolnej ściance przygotowano wyloty systemu bas-refleks – ten fragment konstrukcji wygląda tak samo jak w poprzednich Avanterach, ale działa wyraźnie inaczej...

Jeżeli w Google wrzucimy hasło Audio Physic Avantera III, to możemy się tym sposobem przenieść na dawną firmową stronę z opisem... pierwszej Avantery; podobnym sposobem możemy też poczytać o Avanterze plus+, ale nie udało mi się dotrzeć do szczegółowego opisu Avantery III.

Najwyraźniej tekst jeszcze nie jest gotowy, a przecież od "zwodowania" Avantery III minął już prawie rok (monachijski high-end 2017). Sami wykonaliśmy ten test niedługo potem, lecz z jego publikacją też "trochę" nam zeszło, mimo to chyba i tak jesteśmy szybsi od producenta (chociaż trzeba przyznać, że od nas szybsze były już inne recenzje).

Przy okazji: firmowa strona internetowa wygląda coraz bardziej siermiężnie, w tej sprawie Audio-Physic wyraźnie "się nie wyrabia", chociaż optymistyczna interpretacja tego zaniedbania może być też taka, iż z premedytacją pozostawia ją w takiej formie, aby odróżnić się od innych producentów i zademonstrować lekceważenie dla puszczania nowoczesnego, marketingowego dymu - ważne, że robota pali się konstruktorom w rękach, a potem brzmienie kolumn długo jest gorące...

Skoro jednak producent i jego dystrybutorzy obwieścili, że Avantera III stanowi ważny, wręcz przełomowy krok naprzód, chciałoby się to nie tylko usłyszeć, ale i zrozumieć... na jakich przesłankach technicznych się opiera.

Parę prostych faktów udało się ustalić, ale ich pogłębiona analiza jest już trudna, bowiem w opisach poszczególnych rozwiązań, właściwych kolejnym generacjom, mieszane są elementy nowe i już wcześniej wprowadzone.

Czytaj również: Co to jest główna oś odsłuchu?

Bezpośrednio przy wewnętrznych zakończeniach tuneli widać materiał wytłumiający – bas-refleks nie pracuje w klasyczny sposób, rezonans obudowy jest „zgaszony”, a charakterystyki przypominają bardziej działanie obudowy zamkniętej.

Audio Physic Avantera III - głośnik średniotonowy

Na przykład w firmowym opisie głośnika średniotonowego HHCM III (a więc już trzeciej wersji HHCM, która odróżnia kolumny Audio Physic Avantera III od poprzedniego modelu "plus"), czytamy przede wszystkim o tym, co najważniejsze i typowe dla wszystkich (poprzednich) HHCM (Hyper Holographic Cone Midrange) - o podwójnym koszu, zbudowanym z wewnętrznej "warstwy" polimerowej (zapewniającej wysokie tłumienie wibracji).

...I zewnętrznej, odlewanej z aluminium (zapewniającej sztywność), a także o aluminiowej membranie wytłumionej na obwodzie elastycznym pierścieniem (Active Cone Damping... ale tym razem w wersji "III"), który usuwa z charakterystyki ostry rezonans, typowy dla sztywnych membran, który nawet filtrowany elektrycznie pozostawia w brzmieniu "dzwonienie".

Wszystko pięknie, ale to już było. Wedle wielu opisów (głównie recenzji), głośnik HHCM III został "przeniesiony" do Avantery III z flagowej, jubileuszowej konstrukcji Cardeas 30 LJE; tymczasem w firmowym zestawieniu głośniki średniotonowe w Cardeasach (zarówno wersji 30 LJE, jak i "plus+") są typu... wcześniejszego - HHCM II, w tym miejscu Avantera III nawet "przeskoczyła" model flagowy, chociaż... HHCM III ma w swoim składzie również tańszy model Codex, a nawet znacznie tańszy Avanti.

Z kolei za najlepszą wersję wysokotonowego - HHCT III - można dzisiaj pochwalić już wszystkie wymienione wyżej konstrukcje. W ten sposób Audio Physic Avantera III ma to, co najlepsze w zasobach Audio-Physica, i chociaż Codex i Avanti są równie nowoczesne, to są mniejsze, a Cardeasy, chociaż są większe... to nie są tak nowoczesne.

Czytaj również: Co to są kolumny aktywne i jakie są ich odmiany?

Podpis

Audio Physic Avantera III - sekcja niskotonowa

W sekcji niskotonowej, tak jak poprzednio, pracują cztery głośniki 18-cm, zainstalowane parami na bocznych ściankach, naprzeciwko siebie. Taka aranżacja ma kilka właściwości: po pierwsze, ustalmy, jaki może być potencjał czterech 18-ek; zależy on oczywiście od ich typu, ale gdy wziąć pod uwagę łączną powierzchnię membran, odpowiada ona membranie głośnika aż 15-calowego!

Większe głośniki mają zwykle również większą dopuszczalną amplitudę i niższe częstotliwości rezonansowe, ale znając już typ stosowany we wcześniejszych Avanterach, możemy być spokojni o co najmniej ich dobre parametry - to są rasowe głośniki niskotonowe, a nie "przypadkowe" nisko-średniotonowe 18-ki.

Większe głośniki mają zwykle cewki o większej średnicy, ale tutaj mamy cewki aż cztery (półtoracalowe), co "na skróty" oznacza większą wytrzymałość cieplną, niż pojedynczego głośnika z cewką nawet 4-calową.

Ustawienie głośników naprzeciwko siebie ustawia też przeciwny zwrot wektorów naprężeń, wywoływanych przez głośniki w obudowie - siły te równoważą się, więc obudowa "nie chodzi", chociaż zmieniające się ciśnienie w obudowie, powodowane przez same membrany, oczywiście oddziałuje na ścianki i potencjalnie powoduje ich wibracje, takie ustawienie głośników nie upoważnia więc do wykonania obudowy byle jak i z byle czego.

Dla większości użytkowników najbardziej frapujące i problematyczne będzie jednak samo ustawienie głośników na bocznych ściankach, sugerujące, że fala basowa zostaje skierowana na boki, co z kolei wymaga ustawienia w odpowiedniej odległości od bocznych ścian pomieszczenia.

Jak już wielokrotnie wyjaśnialiśmy, fale niskich częstotliwości rozchodzą się wszechkierunkowo, więc nie ma aż tak dużego znaczenia, czy głośnik (lub bas-refleks) jest z boku, z przodu czy z tyłu obudowy, z kolei dystans od dużej powierzchni odbijającej ma zawsze wpływ na poziom basu.

Czytaj również: Co to jest głośnik koncentryczny?

Lepsze niż w poprzednich wersjach Avantery; "wielopiętrowe" nóżki wyglądają wspaniale i tak też mają działać, skutecznie stabilizując kolumnę i zatrzymując rezonanse.

Gdzieś przeczytałem, że głośniki  Audio Physic Avantera III pracują w układzie push-pull - to nieprawda, push-pull to coś zupełnie innego (dokładne objaśnienie tego tematu zamieściliśmy w poprzednim numerze, przy okazji testu Chario Serendipity). Tutaj głośniki pracują jeden obok drugiego, a nie jeden za drugim (niech nie myli ustawienie na przeciwległych ściankach), synchronicznie sprężając i rozprężając powietrze w obudowie.

Audio Physic Avantera III - wewnętrzna aranżacja obudowy

Nowością w wersji III ma być wewnętrzna aranżacja obudowy - dwa dolne głośniki mają pracować w systemie bas-refleks (tak jak wcześniej wszystkie cztery), a dwa górne - w komorze zamkniętej.

Niestety, tym razem kolumn nie rozkręcaliśmy, a warto byłoby sprawdzić, jak (i czy w ogóle...) taki układ zrealizowano, gdyż znając wewnętrzną strukturę wcześniejszych Avanter, wydaje się to dość trudne - komora (zamknięta) górnych niskotonowych byłaby chyba większa, niż dolna (bas-refleks), co trochę kłóciłoby się z teorią, wymagającą dla bas-refleksu większej objętości (przy określonych parametrach głośnika, zwłaszcza przy łączeniu różnych systemów basowych w ramach jednej konstrukcji).

Jak wspomniałem, na razie producent nie ujawnił przekroju obudowy kolumn Audio Physic Avantera III, a wyniki pomiarów są niejednoznaczne; szczegóły zostawiamy już dla Laboratorium.

Ustawienie głośników na bocznych ściankach wymaga ustalenia dostatecznie niskiej częstotliwości podziału (aby w sekcji niskotonowej pozostać z promieniowaniem wszechkierunkowym), co z kolei wymaga przygotowania mocnej sekcji średniotonowej, a tutaj pojawia się pewien konflikt.

Otóż jednym z pierwszych założeń leżących u podstaw tak skonfigurowanych konstrukcji było zredukowanie szerokości przedniej ścianki, aby w takich warunkach rozpraszanie średnich i wysokich tonów było jak najszersze.

Czytaj również: Co to jest głośnik dipolowy, jakie są jego właściwości?

Maskownica ma bardzo cienką ramkę, dzięki czemu jej wpływ na charakterystykę jest niewielki.

Stąd taka koncepcja wydaje się mieć najwięcej sensu przy dużej różnicy wielkości między głośnikiem niskotonowym a średniotonowym, a tutaj jest ona niewielka (niskotonowe 18-cm, średniotonowe 15-cm), ale wciąż ma swoje zalety. Jeden mały głośnik średniotonowy nie wystarczyłby, aby pracować w kolumnie dużej mocy od niskiej częstotliwości podziału; z kolei zastosowanie dużego byłoby trochę wbrew owym założeniom...

Wybrano kompromis: dwie "piętnastki" wciąż oznaczają dość wąski front (na którym ani jeden duży, ani cztery 18-cm by się nie zmieściły), a jednocześnie zapewniają wystarczającą wydajność w zakresie "dolnego środka".

Cały układ w kolumnach  Audio Physic Avantera III jest albo trzyipółdrożny (tak było w poprzedniej Avanterze, gdyż dolny głośnik średniotonowy był filtrowany niżej niż górny, nie wchodząc z nim w konflikty fazowe poza osią główną w zakresie "wyższego środka", za to dzieląc z nim dużą moc, jaka występuje w zakresie kilkuset herców), albo jednak prostszy - trójdrożny (obydwie 15-ki pracują w takim samym zakresie), na co wskazują wyniki pomiarów.

Najlepszy Cardeas ma aż trzy 15-ki, filtrowane w jeszcze bardziej skomplikowany sposób, a mniejsze Avanti i Virgo mają tylko jedną 15-kę, wszędzie sekcja średniotonowa jest proporcjonalna do mocy sekcji niskotonowej.

Audio Physic Avantera III - głośnik wysokotonowy

Głośnik wysokotonowy - HHTC III - to trzecia wersja dość oryginalnego przetwornika, który stał się jednym z wyróżników Audio-Physica. Kolejne wersje nie przynoszą już istotnych innowacji, ważna jest niezmienna, zasadnicza koncepcja, polegająca na "przywróceniu do łask" membrany stożkowej.

Dzisiaj zdecydowana większość konstruktorów stosuje w tym zakresie membrany kopułkowe - z różnych materiałów, różnych wielkości, niektórzy wybierają głośniki wstęgowe lub wywodzące się z nich AMT, nie ma więc jednego, obowiązującego rozwiązania, ale wiele z nich wydaje się wynikać nie mniej z myślenia marketingowego, niż z poszukiwania lepszego brzmienia.

Czytaj również: Czy obudowa z membraną bierną to obudowa zamknięta?

Głośnik wysokotonowy jest przedstawiany przez producenta jako stożkowy, ale centralna część jego membrany jest kopułkowa. Jedno drugiemu nie przeszkadza; wręcz przeciwnie – powiększenie powierzchni o część stożkową (aluminiową), przy utrzymaniu umiarkowanej średnicy cewki, pozwala podnieść efektywność, bez poważnego pogorszenia charakterystyk kierunkowych i zawężenia pasma.

Przedstawiając argumenty producenta w największym skrócie: zaletą membrany stożkowej jest duża powierzchnia, przez co do uzyskania określonego poziomu ciśnienia wystarczy mniejsza amplituda, a to z kolei oznacza mniejsze zniekształcenia...

W kilku miejscach można by wtrącić "ale", inni konstruktorzy nie są przecież głupi i nie przegapiliby tak genialnego i w sumie prostego rozwiązania, które jest jednym z wielu, mających swoje zalety i wady.

Można się zgodzić, że stożkowe wysokotonowe pozostają trochę niedocenione - nie są tak słabe, jak na to wskazuje ich śladowa popularność, i jak zwykle wiele zależy od konkretnego głośnika, i jego aplikacji. Audio-Physic nie sięgnął po żadne "NOS"-y, nie wykopał w magazynie starych "papierzaków", lecz zamówił zupełnie nową konstrukcję - którą wciąż udoskonala - u swojego ulubionego dostawcy, firmy Wavecor. Stożek jest aluminiowy, ale w obrębie jednocalowej cewki (w centrum) uformowano jednak... kopułkę, która wygląda na jedwabną, więc ostatecznie membrana łączy profil stożkowy z kopułkowym.

W opisie wersji HHTC III, w jednym miejscu producent podaje, że układ magnetyczny jest ferrytowy; a w innym - że w wersji zastosowanej w kolumnie Codex, "napęd" jest neodymowy (chociaż i tam pracuje, podobno, HHTC III).

Jak każda konstrukcja Audio-Physica, i ta pełna jest oryginalnych smaczków, zarówno w zakresie przetworników, obudowy i jej wytłumienia, kompozycji i komponentów filtrów, jak i wszelkich innych detali - cokołów, nóżek, gniazd przyłączeniowych, a nawet maskownic.

Czytaj również: Dlaczego otwór bas-refleks nie promieniuje w fazie przeciwnej do fazy przedniej strony membrany?

Para głośników średniotonowych zapewnia potrzebną wydajność w zakresie "dolnego środka"; układ z niskotonowymi przeniesionymi na boczne ścianki wymaga ustalenia niskiej częstotliwości podziału. Przyglądając się bliżej, można zauważyć zmianę w stosunku do poprzedniej wersji Avantery - wówczas głośniki średniotonowe różniły się między sobą (jedne z nich miały dłuższy karkas cewki, widoczny wokół korektora fazy), teraz obydwa są takie same, i być może tak samo filtrowane.

Firma wciąż coś udoskonala to w jednej, to w drugiej konstrukcji, nie wymieniając, wzorem innych producentów, całych serii, co tym bardziej utrudnia orientację. Nie zmienia to jednak zasadniczej obserwacji, że Audio-Physiki są bardzo zaawansowane i "zaangażowane", zaprojektowane z wyjątkową dbałością o każdy element, w którym można coś zyskać lub stracić na jakości brzmienia. Ze szczególnym zapałem firma zabezpiecza miejsca, w których mogą powstawać lub które mogą transmitować wibracje.

Panel przyłączeniowy jest wyjątkowy, obejmuje tylko jedną parę zacisków WBT typu Nextgen, ale dodatkowo izoluje ją od drgań obudowy. Takich "drobiazgów" jest w konstrukcji Audio-Physica sporo, a odrębnym tematem jest sposób wytłumienia obudowy - do czego są stosowane specjalne, twarde pianki, a nie konwencjonalne, "miękkie" gąbki i włókniny. Niektóre "pieszczoty" mogą wydawać się dzieleniem włosa na czworo, ale mają bardzo audiofilski charakter, czym na pewno przemawiają do wyobraźni.

Jednocześnie estetyka Audio-Physiców jest bardzo atrakcyjna również dla osób mniej zainteresowanych jakością dźwięku, a bardziej nowoczesnym "wyposażeniem wnętrza". O kształcie Avantery, który nie uległ zmianie, już pisaliśmy, więc nie będziemy tego powtarzać, jednak wypada wspomnieć, że dostępnych jest aż siedem wersji kolorystycznych, w tym pięć fornirowanych: dąb, orzech, czereśnia, heban, "black ash" (dąb lub jesion lakierowany na czarno) i dwa lakierowane na wysoki połysk: czarny oraz biały.

Czytaj również: Czy obudowa kolumny jest potrzebna po to, aby działać jako pudło rezonansowe?

Głośniki niskotonowe to 18-ki, również one mają membrany aluminiowe; w tym zakresie częstotliwości nie wywołują one żadnych „skutków ubocznych”, stąd nie są tutaj stosowane dodatkowe zabiegi wytłumiające ich własne rezonanse; w nowej wersji Avantery III dolna para (takie same zestawy zainstalowano na obydwu bocznych ściankach) pracuje ponoć w systemie bas-refleks, a górna – w obudowie zamkniętej, ale pomiary tego nie potwierdzają.