Najtańszy tegoroczny model AVR-X2800H kosztuje 4650 zł, a znajdujący się szczebel wyżej Denon AVC-X3800H – już 8200 zł. Różnica spora, w tę lukę mogą wejść konkurenci…

Słyszałem też zarzuty, że nowe modele są podobne do poprzednich. To prawda, znany projekt funkcjonuje tutaj od dawna, Denon skupia się na rozwoju elektroniki i funkcjonalności.

Głównym wątkiem tegorocznych nowości Denona jest 8K. Producenci amplitunerów chyba przegonili nawet firmy produkujące telewizory. Na rynku nie brakuje wprawdzie takich odbiorników, ale nie należą one do najtańszych.

Jedni i drudzy wyprzedzili dostawców samych materiałów wideo, których w tej chwili… właściwie nie ma. Zostają popularne serwisy internetowe (YouTube, Vimeo).

Tak jest właściwie przy każdej gruntownej zmianie formatów wideo. Ale czy koniecznie trzeba od razu cokolwiek oglądać? 8K to również dowód nowoczesności, chociaż już nie elitarności.

Widzimy konwencjonalny układ z dwoma dużymi pokrętłami (regulacja głośności i wybór źródeł). Górną część frontu Denona AVC-X3800H zajmuje duży wyświetlacz (chociaż matryca nie jest skomplikowana), dolną wypełniono przyciskami. Można nimi uruchomić większość funkcji, jednak zwykle posłużymy się znakomitym pilotem oraz aplikacją mobilną.

Czytaj również: Jakie są i czym się charakteryzują klasy pracy wzmacniacza?

Wyświetlacz to rzecz w amplitunerze oczywista, ale jest coraz mniej potrzebny wobec stałego ulepszania aplikacji mobilnej oraz menu ekranowego.

Panel podręczny stracił na znaczeniu, widać to nie tylko w Denon AVC-X3800H. Na froncie zostało USB ale i ono nie jest już elementem strategicznym. Do odtwarzania muzyki z plików służy telefon, a ten połączy się bezkablowo.

Jest też wejście na mikrofon kalibracyjny (w zestawie) i wyjście słuchawkowe, chociaż modele Bluetooth można "podłączyć" bezprzewodowo (uaktywniając funkcję w menu).

Denon AVC-X3800H - tylna ścianka

Z tyłu porządek i spokój. Zrobiło się luźniej. Niemal cała górna strefa należy do sygnałów cyfrowych, poniżej dostarczamy wyłącznie analogowe. Denon AVC-X3800H ma dziewięć końcówek mocy, gniazd głośnikowych jest jednak więcej – jedenaście par – aby ułatwić uruchomienie różnych kombinacji systemowych.

Czytaj również: Czy wejścia XLR oznaczają, że urządzenie jest zbalansowane?

W nowych amplitunerach zauważymy nie tylko nowe elementy, ale i brak dawnych… Producenci coraz śmielej rezygnują z wejść analogowych wideo.

Na przykład system 5.1 wraz z dwoma parami kanałów sufitowych, a więc 5.1.4 lub 7.1.2 (z "tylko" jedną parą efektowych), a może 7.1 plus zdalna strefa… Przykłady można by dalej mnożyć.

A gdy przygotujemy wsparcie zewnętrznej końcówki (lub końcówek), to możemy rozwijać się jeszcze dalej. Wyjścia niskopoziomowe mają bowiem format 11.4 – i znowu możliwe są różne warianty. Pewną stałą jest tylko "czwórka", która oznacza obsługę aż czterech subwooferów.

Taka liczba kanałów, jaką ma Denon AVC-X3800H, może zostać wykorzystana przy wsparciu dwóch głównych systemów dekodujących. Dolby Atmos oraz DTS:X. Amplituner ma też szereg dodatków upmiksujących i wirtualnych, jak np. DTS Neural:X czy Dolby Atmos Height Virtualization.

Czytaj również: Jakie są podstawowe typy wzmacniaczy cyfrowych?

Wejście podręczne straciło na znaczeniu, zachowano wyłącznie jedno gniazdo USB.

Źródeł analogowych (audio) może być siedem, w tym jedno gramofonowe (dla wkładek MM). W AVC-X3800H jest sześć wejść HDMI (z tyłu), wszystkie mogą przyjąć sygnał 8K.

Są trzy wyjścia HDMI (dwa 8K i jedno 4K – dla zdalnej strefy), a także tradycyjne złącza S/PDIF (współosiowe) i Toslink (optyczne) – po dwa w każdym z tych standardów. Denon od dawna zapewnia przejrzyste menu ekranowe, a teraz jeszcze lepsze, AVC-X3800H generuje obraz w wysokiej rozdzielczości.

W nowym modelu (w stosunku do AVC-X3700H) nie ma całej sekcji analogowych złącz wideo. Denon uznał, że czas z tym skończyć, bo niemal żadne ze współczesnych źródeł nie wysyła tego typu sygnałów. Tym samym kończą się męczarnie z konwerterami analogowo-cyfrowymi (bo trzeba było sygnały z wejść analogowych tłumaczyć na cyfrowe).

Czytaj również: Jakie są sposoby regulacji wzmocnienia (głośności), jakie są ich zalety i wady?

Za to ogromnie zyskało wyjście słuchawkowe. Podłączymy je także przez Bluetooth.

Zostały jednak skalery obrazu, które pracują teraz w maksymalnej rozdzielczości 8K; można je uruchomić, ale nie trzeba, bo jeżeli telewizor obsługuje 8K, to sam sobie poradzi ze skalowaniem (nie jest tylko pewne, czy lepiej, czy gorzej niż amplituner). Oczywiście standard 8K nie jest obligatoryjny, Denon AVC-X3800H będzie poprawnie pracował z telewizorami 4K (a nawet Full HD).

Denon AVC-X3800H - sekcja sieciowa

Obecność sekcji sieciowej jest już w sprzęcie AV Denona czymś oczywistym. Producent jeszcze reglamentuje swój system HEOS w urządzeniach stereo, ale nie odważy się odmówić go amplitunerom i wzmacniaczom wielokanałowym.

Z zewnątrz dostęp do HEOS-a odbywa się bezprzewodowo (Wi-Fi) albo przewodowo (LAN), a pulę usług komunikacyjnych uzupełnia Bluetooth. HEOS jest nieustannie udoskonalany za pomocą zdalnych aktualizacji oprogramowania.

Czytaj również: Czy 50-watowym wzmacniaczem można uszkodzić 200-watowe kolumny?

Przyciski sterujące wkomponowano w krawędź oddzielającą dolną część frontu od wyświetlacza.

Pojawiają się nowe funkcje i systemy. HEOS-owe kompetencje obejmują strumieniowanie muzyki. Obsługiwane są w zasadzie wszystkie systemy – od popularnych, jak Tidal czy Spotify (również w niezależnym od samego HEOS-a wariancie Connect), Apple AirPlay 2, poprzez radio internetowe, po dostęp do plików z zasobów lokalnych (np. podłączonego do domowej sieci komputera, ograniczając to do plików PCM 24/192 oraz DSD128).

Jeden z najbardziej ambitnych scenariuszy możemy zrealizować za pomocą platformy Roon. HEOS "leży w dłoni" - aplikacja mobilna pełni rolę nowoczesnego sterownika (niezależnie od Denon AVR Remote App).

Denon AVC-X3800H - konfiguracja i menu

Amplitunery (i wzmacniacze) wielokanałowe już dawno stały się urządzeniami tak fantastycznie wyposażonymi, że aż nieznośnie skomplikowanymi. Zwłaszcza na etapie wstępnej instalacji i konfiguracji. Producenci starają się skrócić nasze męki, Denon jako jeden z pierwszych (jeśli nie pierwszy) wprowadził obsługę w języku polskim.

Czytaj również: Co to są wzmacniacze hybrydowe?

Jedną z najważniejszych atrakcji nowego modelu jest rozbudowany panel wejść HDMI z obsługą sygnałów 8K.

Menu wzmacniacza nie jest zbyt skomplikowane, choć wymaga dobrego rozeznania. Ale tak naprawdę idąc na pewne skróty, nie trzeba w to w ogóle wchodzić. Podczas pierwszego uruchomienia przywita nas intuicyjny asystent, który zadając szereg pytań przeprowadzi nas przez podstawowe ustawienia.

Nawet najlepszy asystent nie byłby jednak wystarczająco skuteczny bez systemu automatycznej kalibracji. W wybranych modelach (także w Denonie AVC-X3800H) Denon stosuje układy korekcji akustyki Audyssey. W tej sferze najnowsza generacja amplitunerów (oraz wzmacniaczy) przynosi pewną niespodziankę.

System korekcji akustyki Dirac Live ma być dostępny wraz z nadchodzącą aktualizacją oprogramowania. Dirac Live to w pewnym sensie konkurencja dla bazowego Audyssey, w założeniach bardziej elastyczna, dokładna, z możliwością korygowania i ingerencji w pracę systemu i uzyskiwane efekty (choć sam Audyssey ma w tym zakresie również spore możliwości).

Czytaj również: Co to jest konstrukcja dual-mono, jakie są jej wady i zalety?

Ułożenie dziewięciu końcówek mocy, zasilacza i całej "reszty" nie jest zadaniem łatwym, tym bardziej że trzeba jeszcze zapewnić odpowiednią wentylację.

Na razie nie wiemy, na jakich zasadach Denon planuje uruchomić Dirac Live (w większości wypadków wymaga on dodatkowej licencji i wiąże się z opłatami) i czy będzie to uzupełnienie, czy też system zastąpi wbudowany Audyssey.

Denon AVC-X3800H - wnętrze

Denon AVC-X3800H nie jest bardzo duży (ani bardzo ciężki), ale we wnętrzu aż się gotuje od ustawionych pionowo i poziomo modułów. Prawdopodobnie Denon chciał zachować (względnie) niewielkie gabaryty, a przecież musiał upakować między innymi aż dziewięć wzmacniaczy. To układy liniowe, tranzystorowe, więc zajmują sporo miejsca i wydzielają dużo ciepła, dlatego w jego odprowadzeniu pomagają dwa duże wentylatory.

Końcówki rozdzielono między dwa radiatory – na jednym pięć, na drugim cztery. W każdej końcówce pracuje para tranzystorów, co jest utrwalonym zwyczajem Denona, spotykanym również w wysokiej klasy wzmacniaczach stereofonicznych (np. w PMA-1700NE opisanym w poprzednim numerze). Zasilacz jest oparty na transformatorze rdzeniowym.

Czytaj również: Na czym polega bi-amping i jakie są jego warianty?

Obsługa 8K wymaga wydajnych procesorów, a te – sprawnego chłodzenia.

W tylnej części obudowy zgromadzono układy cyfrowe. Na najwyższym piętrze ulokowano charakterystyczny moduł HEOS, do którego są podłączone dwie anteny (Wi-Fi i Bluetooth). Poniżej widać nową aranżację wideo z dwoma sporymi radiatorami (układy związane z HDMI również wymagają intensywnego chłodzenia).

W sekcji audio bez niespodzianek – Denon wciąż stosuje wszechstronne procesory Analog Devices z rodziny Sharc, które umożliwiają skomplikowane operacje, jakich wymagają współczesne standardy surround.

Konwersja sygnałów cyfrowych na analogowe jest przeprowadzana w scalakach Burr Brown – to mieszanka układów wielokanałowych i stereofonicznych, bo w sumie potrzeba jedenaście kanałów głównych, cztery subwooferowe, a do tego w pogotowiu musi czekać jeszcze sekcja drugiej strefy.

Czytaj również: Dlaczego nie można podłączać kolumn 4-omowych do wzmacniaczy 8-omowych?

Końcówki mocy wykorzystują pary wydajnych tranzystorów.

Denon AVC-X3800H - odsłuch

Oczekiwania wobec brzmienia amplitunerów AV były i są ambiwalentne, wielu audiofilów nie bierze takich urządzeń w ogóle pod uwagę, inni z dużymi zastrzeżeniami, a równocześnie poprzeczka wymagań idzie w górę, nadzieje rosną, bowiem eksplozja nowych funkcji w zakresie strumieniowania pozwala myśleć o amplitunerze jako o głównym i jedynym źródle muzyki i centrum systemu.

Czy koniecznie wielokanałowego? Skoro jest ich już tyle do dyspozycji… to nie trzeba się ograniczać, ale też nie ma żadnego przymusu, aby instalować wszystkie możliwe głośniki, a tym bardziej za każdym razem, z każdym materiałem ze wszystkich korzystać. To już kwestia gustu, natomiast my zajmujemy się w tym miejscu możliwościami, a tych amplitunery mają pod dostatkiem.

Denon AVC-X3800H kontynuuje stabilny kurs Denona – brzmienia nowoczesnego i uniwersalnego. Gra czysto, zasadniczo neutralnie, przy tym żywo i dźwięcznie. Omija skrajności wszelkiego rodzaju, chociaż nie aż tak konsekwentnie, aby pozbawiać nagrania ich naturalnego kolorytu i specyfiki, w której mogą się znaleźć różne ostrości i miękkości, przyjemności i nieprzyjemności, lecz sam nie wykazuje takich tendencji i nie robi niespodzianek.

Czytaj również: WAT WAT-owi nierówny, czyli co powinien wiedzieć amator lamp

Chłodzenie końcówek wspomagają dwa duże wentylatory przykręcone pod radiatorem.

Jeżeli już koniecznie szukać jakiejś delikatnej skłonności, to bardziej do soczystości niż suchości, muzycznego poluzowania niż dyscypliny monitorowania. Nie pozwala sobie na rozwlekłość i niezborność, rytm ma puls, detale są rysowane wyraźnie. Wysokie tony są selektywne, zróżnicowane, bez monotonnej metaliczności, ale z połyskiem i oddechem.

Średnicy nie przypisywałbym żadnych nadzwyczajnych właściwości, jest na swoim miejscu, bez wychodzenia na pierwszy plan i czarowania plastycznością, ale i bez jakichkolwiek niekomfortowych naleciałości, krzykliwości czy "splątania".

Denon AVC-X3800H nie stawia żadnych szczególnych wymagań przed nagraniami i źródłami, co nie znaczy, że nie ujawnia różnic między nimi. Nie robi tego jednak zaciekle, lecz z pewną tolerancją, mającą związek właśnie z płynnością i swobodą, która pozwala "ogarnąć" również słabsze materiały. Wysokie tony mają charakter bardziej rozrywkowy niż "bezlitosny".

Czytaj również: Czy 50-watowym wzmacniaczem można uszkodzić 200-watowe kolumny?

W komplecie z niemal każdym amplitunerem (lub wzmacniaczem) AV Denona otrzymujemy mikrofon kalibracyjny.

Denon AVC-X3800H - specyfikacja techniczna

• Końcówki mocy: 9
• Dekodery: Dolby Atmos, DD, DD Plus, Dolby Surround, Dolby TrueHD, DTS:X, DTS, DTS-ES, DTS HD, DTS 96/24
• Konwerter wideo: nie
• Skaler obrazu: 8K
• Wej. /wyj. wideo: 6 x HDMI/3 x HDMI
• Wej./wyj. analogowe audio: 7 x RCA/-
• Wej. podręczne: USB
• USB: 1 x przód
• Wej. gramofonowe: tak
• Wyj. na subwoofer: 4x
• Wej. wielokanałowe: –
• Wyj. na zewnętrzne końcówki mocy: 11.4
• Wej. / wyj. cyfrowe: 2 x coax, 2 x opt. /–
• Wyj. słuchawkowe: nie
• Zaciski głośnikowe: zakręcane
• iPod/iPhone/iPad: AirPlay 2
• Funkcje strumieniowe: HEOS, Spotify Connect
• Flac: 24/192
• DSD: x128
• Dodatkowe strefy: wyj. głośnikowe
• Komunikacja: Bluetooth, LAN, Wi-Fi