Jeżeli z założenia wzmacniacz dzielony jest lepszy niż zintegrowany, to jak kompletnie zintegrowany system wzmacniająco-głośnikowy może sięgać szczytów jakości?

Załóżmy nawet, że naj-najlepszy dźwięk musi płynąć z rozbudowanych systemów, skoro końcówki mocy przybierają postać potężnych pieców. Uwzględnijmy też, że bardzo trudno byłoby zastosować w kolumnach aktywnych wzmacniacze lampowe, tanie czy drogie, które mają przecież swoich wiernych zwolenników.

Jednak "odcinając" te ekstrema, 90 procent "zwykłych" użytkowników sprzętu HiFi mogłaby z powodzeniem czerpać z dobrodziejstw kolumn aktywnych. I powoli zaczyna, jednak niekoniecznie dlatego, iż "dojrzeliśmy" do tego rozwiązania, ale dlatego, że dołożono do niego nowe funkcje – głównie sieciowe.

Za kolumny głośnikowe aktywne biorą się firmy o długiej głośnikowej tradycji (JBL, Klipsch, Dynaudio), które miały też dosyć kompetencji, aby dodać do niej nowoczesną elektronikę, jak też nowi producenci, którzy w tej kategorii produktów dostrzegli szansę na "przebicie się". Historia Dutch & Dutch jest jeszcze inna.

Firma pojawiła się już 10 lat temu na rynku profesjonalnym, gdzie systemy aktywne są od zawsze cenione i powszechnie stosowane. Przedstawiła model 8M, którego Dutch & Dutch 8c jest aktualną wersją. I jest to w ogóle jedyny produkt w całej ofercie.

Właściwości i zalety 8c okazały się na tyle uniwersalne, że model ten został wprowadzony również na rynek HiFi, chociaż z pewnymi modyfikacjami, dlatego obecnie 8c są dostępne w dwóch zasadniczych wariantach – domowym, rozszerzonym o funkcje strumieniowe, jak też w "surowszym" Studio (również z mniej luksusową obudową).

Czytaj również: Czy wąska obudowa kolumny jest akustycznie najkorzystniejsza?

 

Dwie niskotonowe 20-tki o dużym wychyleniu są podłączone do 500-watowej końcówki mocy. Dzięki aktywnej korekcji osiągają bardzo niską częstotliwość graniczną, pracując w niewielkiej objętości.

Dutch & Dutch 8c - (o)budowa

To konstrukcja podstawkowa, ale w takiej kategorii już bardzo duża – o wysokości prawie pół metra i masie 26 kg (sztuka). Wygląda po części klasycznie (od frontu układ dwudrożny z jednym nisko-średniotonowym), w obudowie wykonanej z litego drewna dębowego, ale też nowocześnie, jest wykonana na profesjonalną modłę – gruby front zasłaniający kosze głośników jest mocno wyprofilowany, z falowodami przed membranami.

Pierwszą niespodzianką są prostokątne okna na bocznych ściankach, a na tylnej znajdujemy dwa kolejne duże głośniki – zapewne niskotonowe. Zaraz rozszyfrujemy cały system, jednak już na tym etapie rozumiemy, że mamy do czynienia z rozbudowanym, trójdrożnym systemem o bardzo dużym potencjale, wyposażonym przecież w pełną amplifikację, tyle że "spakowanym" do relatywnie niewielkiej (jak na taką "treść") formy podstawkowej. Lepiej więc spojrzeć na Dutch & Dutch 8c z innej perspektywy – nie jest to "wyrośnięty" monitor, ale "skompaktowany", rozbudowany układ głośnikowy.

Oto jedna z zalet i paradoks systemów aktywnych – taki zestaw głośników, gdyby miał pracować jako system pasywny, wymagałby obudowy o znacznie większej objętości (korekcja charakterystyk pozwala zmniejszyć obudowę), zarazem Dutch & Dutch 8c na pierwszy rzut oka nie wygląda tak imponująco, jak większość kolumn pasywnych w tej cenie (wolnostojących), chociaż potrafi od nich znacznie więcej, będąc niemal kompletnym systemem audio.

Czytaj również: Jak należy ustawić zespoły głośnikowe względem miejsca odsłuchowego?

Jednocalowa kopułka wysokotonowa wytrzymuje bardzo niski podział (1250 Hz) dzięki zwiększeniu efektywności za pomocą falowodu i filtrowaniu 4. rzędu.

Układ głośnikowy

20-cm głośniki niskotonowe z membranami aluminiowymi pracują w obudowie zamkniętej, podział z 20-cm nisko-średniotonowym (także z membraną aluminiową) przeprowadzono bardzo nisko – przy ok. 100 Hz. Kopułka wysokotonowa (aluminiowo-magnezowa) obejmuje prowadzenie przy 1250 Hz.

Dutch & Dutch podkreśla, że punktem wyjścia są prawidłowe rozwiązania akustyczne, dopiero później obsłużone i poprawione przez DSP. Chociaż praw fizyki (w tym akustyki) żadna technika nie zmieni, to technika cyfrowa pozwala dokonywać lepszych wyborów.

Niska częstotliwość podziału i falowód ostatecznie zaprocentują uporządkowanymi charakterystykami kierunkowymi, z którymi wiąże się też specjalna komora głośnika nisko-średniotonowego.

Prostokątne okna na bocznych ściankach obudowy Dutch & Dutch 8c należą właśnie do niej, jest przez nie wypromieniowywana część energii od tylnej strony membrany (nisko-średniotonowego), co skutkuje powstaniem kardioidalnej charakterystyki kierunkowej, dzięki czemu minimalizowana jest energia wypromieniowywana do tyłu, częściowo także na boki, co redukuje kłopotliwe odbicia fal od niedalekich powierzchni.

Czytaj również: Czy obudowa kolumny jest potrzebna po to, aby działać jako pudło rezonansowe?

Duży przetwornik na froncie jest filtrowany górnoprzepustowo przy ok. 100 Hz; poniżej pracują głośniki niskotonowe zainstalowane na tylnym panelu.

• Filtry

Wszystkie filtry są cyfrowe, o stromych zboczach (4. rzędu), co zapewnia selektywną pracę poszczególnych sekcji w wyznaczonych podzakresach, jak też lepsze zabezpieczenie przed przeciążeniem. 

Duże przesunięcia fazy, jako że kojarzą się (i słusznie) z działaniem pasywnych filtrów wyższego rzędu, zostają również zminimalizowane przez DSP, które może też wprowadzać dowolne przesunięcia czasowe do poszczególnych sekcji (związane z różnymi odległościami centrów akustycznych od miejsca odsłuchowego).

Ale nic za darmo i takie działanie też ma swoją cenę. Algorytmy mocniej obciążają procesory, które potrzebują więcej czasu do wykonania niezbędnych obliczeń. Z tego powodu w podstawowym trybie pracy (z włączonymi wszystkimi korekcjami) Dutch & Dutch 8c wprowadzają opóźnienie (ok. 33 milisekund).

Podczas słuchania muzyki nie ma to żadnego znaczenia (odtwarzanie zacznie się ułamek sekundy później), ale w warunkach studyjnych albo np. konieczności synchronizacji muzyki z obrazem może to już być kłopotem, dlatego jest też drugi, "szybki" tryb pracy, z mniejszą korekcją i mniejszym opóźnieniem (tylko 3 ms).

• Zwrotnica i końcówki mocy

Ponieważ zwrotnica jest cyfrowa, sygnały wejściowe muszą mieć (lub przybrać) taką postać. Sygnały analogowe są więc konwertowane, co prowadzi do wniosku, że korzystanie z wejść analogowych nie jest szczególnie rekomendowane.

Końcówki mocy są impulsowe, każda sekcja ma swoją; wysokotonowa oraz średniotonowa o mocy 250 W, niskotonowa – aż 500 W. Pod względem funkcjonalnym obydwie kolumny są takie same – mają więc identyczną konstrukcję i są podłączane niezależnie. W panelu przyłączeniowym (na listwie na dole tylnej ścianki) umieszczono wejście LAN oraz jedno uniwersalne wejście sygnałowe w standardzie XLR.

W zależności od konfiguracji (tryby zmieniamy niewielkim przełącznikiem) może przyjmować sygnały cyfrowe lub analogowe. W przypadku źródeł analogowych sprawa jest prosta: prowadzimy dwa XLR-y np. z przedwzmacniacza.

Czytaj również: Czy 50-watowym wzmacniaczem można uszkodzić 200-watowe kolumny?

Boczne okna obudowy pozwalają na wypromieniowanie części energii od tylnej strony membrany głośnika nisko-średniotonowego i powstanie kardioidalnej charakterystyki kierunkowej.

Przy sygnale cyfrowym wybieramy kanał przełącznikiem. Jeśli szczęśliwie mamy źródło cyfrowe z dwoma wyjściami cyfrowymi tego formatu, wówczas prowadzimy przewody niezależnie do każdej z kolumn (podobnie jak w analogu, tyle że musimy w każdej kolumnie wybrać kanał).

W większości wypadków mamy jednak tylko jedno wyjście, wówczas źródło podłączamy do jednej (dowolnej) kolumny, a drugą podłączamy do wyjścia XLR pierwszej kolumny. Każda może wejść w obydwie role.

Uruchomienie i funkcje (sieciowe)

Uruchomienie kolumn Dutch & Dutch 8c rozpoczynamy od podłączenia do sieci (LAN). Sterowanie wszystkimi funkcjami a także początkowa konfiguracja systemu odbywa się przez aplikację mobilną (można też dobrać się do ustawień za pomocą komputera).

Oprócz funkcji podstawowych (wybór źródeł, regulacja głośności) są też bardziej zaawansowane, np. korekcja charakterystyki (w kontekście ustawienia w pomieszczeniu).

Dutch & Dutch rekomenduje automatyczny system korekcji akustyki pomieszczenia, jednak aby taką korekcję uruchomić, musimy dokupić mikrofon i wykorzystać komputer ze stosownym oprogramowaniem. Część sieciowa odpowiada także – oprócz sterowania i korekcji – za strumieniowanie, oficjalnie podporządkowane platformie Roon.

Nieoficjalnie Dutch & Dutch 8c okazały się kompatybilne z systemem Spotify Connect (prawdopodobnie pozyskany w systemie OEM moduł strumieniowy to potrafi, a funkcja ta nie została zablokowana).

Dutch & Dutch zapowiedział aktualizacje oprogramowania kolumn i słowa dotrzymuje. Dosłownie tuż przed redagowaniem tego materiału pojawiła się najnowsza; otwiera oprogramowanie kolumn dla firm trzecich, które za pomocą specjalnych narzędzi będą mogły dodawać nowe funkcje. Wzorem był tutaj świat komputerów (a może teraz bardziej smartfonów) i idea tzw. wtyczek pojawiających się od dawna w aplikacjach.

Czytaj również: Na czym polega bi-amping i jakie są jego warianty?

Oprócz złącza sieciowego LAN (nie ma tutaj Wi-Fi) zainstalowano jedno zespolone wejście audio (przyjmuje zarówno sygnały analogowe, jak i cyfrowe) oraz dwa wyjścia (dla subwoofera oraz "przesyłowe" do drugiej kolumny).

Dutch & Dutch 8c - odsłuch

Brzmienie kolumn Dutch & Dutch 8c w pełni reprezentuje kategorię "monitorową" i to na najwyższym poziomie, jednak nie zamęcza mechaniczną analitycznością. Nie jest ani suche, ani natarczywe, chociaż lekko rozjaśnione. Dokładne, czyste, przejrzyste, przedstawia średnie tony równo, konkretnie, bez rozmiękczania czy krzykliwości.

Barwa jest chłodna, rysunek wyraźny, uderzenia twarde. Dutch & Dutch 8c nie przymilają się, ale też nie atakują z furią. Brzmienie jest zdecydowane i skrupulatne, klarowne i detaliczne, bez łagodzenia, koloryzowania, także bez nerwowości.

Żaden głośnik "neutralny" nie jest taki w stu procentach i zawsze pojawia się odrobina własnego charakteru; 8c też mają cechy wyróżniające, lecz nie ograniczają one różnicowania i wglądu w nagrania, raczej zwiększają "wnikliwość". To dźwięk bardzo komunikatywny, otwarty, chociaż bez szczególnej intymności średnicy i eteryczności góry pasma.

Czytaj również: Co to jest główna oś odsłuchu?

Układy elektroniczne wkręcono w dolną część obudowy, chłodzenie jest aktywne (wentylator), dlatego producent rekomenduje stosowanie ażurowych podstawek.

Blachy są mocne i błyszczące, wokale przekonujące nasyceniem i szczegółami artykulacji, zmieniają się wraz z jakością i techniką nagrania. Trudno zaprzeczyć, że Dutch & Dutch 8c są na to wrażliwe – to ich profesjonalne DNA, ale nie są "przewrażliwione".

Wyrafinowane monitorowanie to nie "wyciąganie" i podkreślanie, lecz precyzja i proporcjonalność. Jeżeli coś jest "brudem" w tle, tam też pozostanie, ani nie zniknie, ani nie wyjdzie na pierwszy plan.

Taki bas jest nieosiągalny dla konstrukcji pasywnych tej wielkości. Dokładnością, konturowością i kontrolą pasuje do rzetelnego monitorowania, a przy tym jest nisko rozciągnięty, dynamiczny i w odpowiednich momentach potężny. Jest wyraźny przy niskich poziomach i swobodny przy bardzo wysokich, dzięki niemu Dutch & Dutch 8c mogą nagłośnić nawet duże pomieszczenia.

Dutch & Dutch 8c - specyfikacja techniczna

• Wejścia analogowe: 1 x RCA, 1 x mini-jack
• Wejścia cyfrowe: 1USB-DAC, 1 x Toslink
• HDMI (ARC): tak
• Wyjście subwooferowe: tak
• Strumieniowanie: Spotify Connect, Tidal Connect, Apple AirPlay 2, Google Chromecast, BT
• Multiroom: Audio Pro, Google Chromecast, Apple AirPlay
• Kodowanie BT: b.d.
• Aplikacja mobilna: tak
• Pilot: tak
• Wymiary (S x W x G) [cm]: 48,5 x 27 x 38
• Masa: 2 x 7,5 kg