Pod skrótem ONJ kryje się duża francuska formacja Orchestre National de Jazz. ONJ będzie obchodzić za rok 30-lecie swojej działalności, która obfitowała w projekty zarejestrowane na ponad trzydziestu płytach. Jej start wysoko ocenił kiedyś sam Gil Evans.
ONJ może poszczycić się wieloma wyróżnieniami, nawet nominacją do Grammy. W roli lidera następowały ciągłe zmiany, a wraz z nimi charakter proponowanych form. Aktualne kierownictwo artystyczne sprawuje amerykański saksofonista altowy i kompozytor Lehman, który jest postacią poszukującą nowych rozwiązań formalnych.
Współkompozytorem i dyrygentem w zespole jest Frederic Maurin. Obaj liderzy sprawnie wykorzystali szerokie możliwości sonorystyczne tkwiące w bogatym składzie zespołu: flet, klarnet, 3 saksofony, 2 trąbki, 2 puzony, tuba, fortepian, 2 wibrafony, kontrabas, perkusja i 2 zestawy instrumentów elektronicznych.
Każdy z instrumentalistów miał możność zabrania głosu w wielowarstwowych segmentach poszczególnych utworów. Steve Lehman jest nieustannym eksperymentatorem i jednocześnie posiada solidną wiedzę muzyczną, we wszystkich jego pomysłach formalnych tkwi głębszy zamysł estetyczny.
Propozycja big-bandu może być kojarzona z free jazzem, jednakże większość materiału na "Ex Machine" została zaaranżowana w duchu progresywnym, ale z wyraźnym echem jazzowej tradycji.
Cezary Gumiński
ONJ/Pi Recordings
