Ukazała się seria dziesięciu pięciopaków kompaktowych, które będziemy sukcesywnie recenzować. Ten zestaw firmuje weteran ruchu free-jazzowego lat 60., którego saksofon tenorowy emanował niespotykanym wcześniej tonem rozdarcia i żaru. Ta forma wyrazu wynikała z okołomuzycznych pasji artystycznych i intelektualnych przekonań, jakimi Shepp podbudowywał swe muzyczne dzieła.
Jako lider Archie Shepp wykazywał nietuzinkowe umiejętności aranżacyjne, które ujawnił już w pełni na albumie "Four for Trane". Ten tytuł z 1964 r., dedykowany Johnowi Coltrane`owi, zawierał kompozycje mistrza przedstawione w wyraźnie odmienionej, a zarazem niezwykle frapującej formie. Na kolejnych kompaktach: "On This Night" (1965), "Fire Music" (1965), "Mama too Tight" (1966) i "The Way Ahead" (1968), zdominowanych free-jazzową materią, odnajdujemy liczne eklektyczne wtrącenia, jak: zadziorny rhythm`n`blues, balladę w stylu Duke`a Ellingtona, sopranową arię operową, korzenny blues czy folklor z serca Afryki. Tę różnorodność stylistyczną wzbogaca niekonwencjonalna orkiestracja, gdzie oprócz saksofonu występuje puzon, tuba czy wibrafon. Cykl albumów tworzy wyrazisty portret twórcy, który współcześnie zbliżył się mocno do jazzowej tradycji.
Cezary Gumiński
Impulse!/Universal
