Specjalne wznowienie słynnego albumu "So" Petera Gabriela z nadrukiem 25. rocznicy premiery jest właściwie spóźnione o rok. Uzasadnia je tylko dodany na dwóch płytach koncert z Aten w 1987 r. "So" miał premierę 19 maja 1986 r. Magazyny "Rolling Stone" i "Q" dały mu najwyższe oceny w recenzjach. Do dziś jest uważany za największe dzieło w solowej karierze brytyjskiego wokalisty, instrumentalisty, kompozytora i autora tekstów.
"So" był też największym komercyjnym sukcesem Petera Gabriela. Osiągnął status platyny w USA (5 mln), W. Brytanii, Niemczech i Holandii. Kampanię promocyjną wspomagały znakomite teledyski eksploatowane przez szalejącą już wówczas MTV, a także naszą telewizję. Animowany "Sledgehammer" przewyższył liczbą emisji "Thrillera" Michaela Jacksona. Otrzymał rekordową liczbę dziewięciu nagród MTV. Film zrealizowało studio Aardman Animations, znane z serialu animowanego "Wallace and Gromit".
Album jest dziś sklasyfikowany na 14. pozycji listy "Najlepszych albumów lat 80." magazynu "Rolling Stone". Peter Gabriel zwierzał się, że zapragnął nagrać płytę popową. Po napisaniu i nagraniu ambientowej muzyki do filmu "Ptasiek", rozwinął talent instrumentalisty i kompozytora, wykorzystał zdolności pisania chwytliwych melodii. Zaprocentował czas, który spędził w roli frontmana zespołu Genesis (1967-75) i pierwsze lata solowej kariery.
Odszedł od ambitnych instrumentacji na rzecz prostych, łatwo wpadających w ucho tematów. Ale to wielowarstwowe aranżacje i znakomita produkcja Daniela Lanoisa, z którym pracował już przy "Birdy", uczyniła z albumu genialne dzieło. Lanois miał za sobą bestsellerowe albumy grupy U2 ("Joshua Tree" i wcześniejsze), której pomógł zdobyć światową popularność.
"So" był piątym studyjnym albumem Petera Gabriela, który coraz bardziej interesował się world music. W "In Your Eyes" słychać afrykańskie wokale. Potrafił też zaadoptować najciekawsze elementy r`n`b. Słychać to w piosence "Sledgehammer". To była szansa, żebym zaśpiewał w stylu Otisa Reddinga zwierzał się. Rytm oparty jest na brzmieniu znanym z nagrań wytwórni Motown. Słychać japoński flet shakuhachi.
Na płycie znalazło się więcej przebojów. Znaczący jest udział wokalistki Kate Bush. Znakomity teledysk do piosenki "Don’t Give Up", w którym Peter Gabriel i Bush śpiewają obejmując się ramionami, również przyczynił się do popularności albumu.
Wokalistka zaśpiewała także w piosenkach: dynamicznej i mniej popularnej "That Voice Again" i pięknej balladzie "In Your Eyes" zamykającej album. Natomiast piosenkę "This is the Picture (Excellent Birds)" Gabriel napisał razem z Laurie Anderson, która wykonała tu melodeklamację w charakterystycznym dla siebie stylu.
To bodaj najciekawsze, a z pewnością najoryginalniejsze nagranie albumu. Był to rewanż za udział Gabriela na jej albumie "Mister Heartbreak". Anderson wykonała temat na swojej koncertowej płycie "Home of the Brave". Co ciekawe, utwór nie znalazł się na pierwszym, winylowym wydaniu. Dołączony został natomiast do kasety i płyty CD.
Z okazji 25. rocznicy koncertu w Atenach promującego album "So" ukazało się kilka mniej lub bardziej wzbogaconych wydań. Co ważne, jest to nowy remaster dokonany przez inżyniera oryginalnych nagrań bazujący na taśmach-matkach. Dostępna jest wersja 24-bitowa.
Możemy nabyć limitowane wydanie zawierające dwa winyle, DVD z koncertu w Atenach, poznać ewolucję utworów zapisaną na dodatkowej płycie CD. Omawiane tu wydanie zawiera trzy płyty CD. Oryginalny, zremasterowany album "So" plus dwie płyty z zapisem ateńskiego koncertu z 1987 r.
Albumu w całości, jak i piosenek z osobna, słucham dziś z przyjemnością. Nic się nie zestarzały. Pokazują wybitnego artystę i wspaniały owoc jego twórczości. Dowodzą, że można skupić talent jak w soczewce i nagrać epokową płytę. "So" powinien być inspiracją dla współczesnych twórców.
Marek Dusza
Real World/EMI
