Emila Gilelsa można uznać za archetyp radzieckiego
pianisty. Urodził się w r. 1916 w Odessie, w rodzinie
żydowskich muzyków. Studiował w Moskiewskim
Konserwatorium u Heinricha Neuhansa.
Zwyciężył we
Wszechzwiązkowym Konkursie w r. 1933, otrzymał tytuł "Ludowego Artysty" w 1954 r., a w 1966 otrzymał
Nagrodę Leninowską. Był profesorem uczelni moskiewskiej.
Zwyciężał w konkursach w Wiedniu i Brukseli.
Dopiero przed czterdziestką zadebiutował
w USA. Osiągnął ogromne sukcesy w kameralistyce
występując ze swym szwagrem, skrzypkiem Leonidem
Koganem. Gilels zadziwiał ogromem swego repertuaru
- od Bacha po Strawińskiego. Można go zaliczyć do
tytanów pianistyki w stylu Franciszka Liszta.
Imponował techniką ujętą w ryzy samokontroli i ogromnym
potencjałem energetycznym. Nagrań Sonat Beethovenowskich
dokonał tuż przed nagłą śmiercią. Zawarł
w nich całą dynamikę i kolorystykę charakterystyczną
dla kompozytora. Interpretacja Schubertowskiej Fantazji
na cztery ręce - wraz z żoną Eleną Gilels - należy
do najwybitniejszych w historii pianistyki. Jego wykonania
zarówno Chopina, Griega, Brahmsa, jak i Mozarta
zasługują na najwyższą uwagę.
Barbara Tenderenda
DEUTSCHE GRAMMOPHON 2007/UNIVERSAL MUSIC POLSKA