Odtwarzacz Arcam FMJ BDP100 należy do serii FMJ (Full Metal Jacket), która niegdyś była dla tej firmy prestiżowa, ale teraz jest jedyna. Całą obudowę - zgodnie z pierwotnymi założeniami - wykonano z metalu, choć podkreślanie tego nie ma już takiego sensu, jak kiedyś. W każdym razie, chassis Arcama zostało wykonane wyłącznie z aluminium. A jest go sporo, bo i odtwarzacz jest wielki.

Front

Nie ma wielu przycisków na froncie, czym Arcam FMJ BDP100 przypomina rasowe odtwarzacze CD, ale o tym, że to jednak odtwarzacz wideo, świadczą loga Blu-ray i DVD oraz Dolby Digital True HD i DTS-HD Master Audio.

Nieczęsto na odtwarzaczach BD umieszcza się logo Compact Disc, a takie tutaj zajmuje poczesne miejsce. Na uchylanej maskownicy szuflady znalazł się także napis "Ultra High Performance 24-bit DAC", podkreślający jeszcze bardziej korzenie audio.

Właściwa szuflada jest plastikowa, a mechanizm dość głośny - łatwo zgadnąć, że to napęd BD-ROM. Nad szufladą znajduje się wyświetlacz typu dot-matrix w charakterystycznym dla Arcama, zielonym kolorze. Z tyłu, trochę inaczej niż zwykle w odtwarzaczach AV, nie ma zbyt wielu połączeń.

Widać wyraźnie, że inżynierowie wyciągnęli wnioski z dotychczasowej ewolucji systemów kina domowego i zamieścili tylko najważniejsze przyłącza, rezygnując np. ze SCART-a i wielokanałowego wyjścia analogowego. Każde dodatkowe gniazdo to przecież "generator" szumów i kosztów.

Gniazda

Gniazda w Arcam FMJ BDP100 wyraźnie dzielą się na dwie sekcje. W jednej mamy wszystkie wyjścia obrazu - kompozyt (1 x RCA) i komponent (3 x RCA) a także HDMI (v1.3); są tam także wyjścia cyfrowe audio - optyczne i elektryczne, oraz wyjście analogowe, związane ze strefą 2 (Zone 2).

Uwaga! - to wyjście pomocnicze, zupełnie inne niż główne wyjście analogowe (Zone 1). A to jest umieszczone w pewnej odległości, wraz z gniazdami służącymi do wpięcia Arcama w system komputerowego sterowania.

Są też dwa gniazda związane bezpośrednio z płytą Blu-ray, tj. gniazdo Ethernet i USB. Pierwsze służy do ściągania dodatkowych materiałów z Internetu (BD-Live), a drugie - do ich magazynowania na podłączonym pendrajwie (odtwarzacz nie ma wbudowanej pamięci).

Nie ma możliwości przesłania do zewnętrznego twardego dysku plików audio lub wideo. BDP100 nie obsługuje DVD-Audio, ale to format całkowicie martwy. Trochę jednak szkoda, że nie odtwarza SACD, choć wcześniej potrafił to nawet kompaktowy system all-in-one Solo Movie 5.1. Jedynym źródłem dźwięku high resolution w BDP100 są płyty Blu-ray do 24/192 i DVD z zakodowanym sygnałem LPCM 24/96.

Po zdjęciu górnej ścianki Arcama FMJ BDP100  widać, że wykorzystano doświadczenia zebrane przy budowie odtwarzaczy CD serii FMJ - pod górną ścianką doklejono drugą warstwę aluminium, przedzieloną warstwą materiału tłumiącego wibracje.

Dzięki temu górna ścianka, choć duża, jest "głucha" i sztywna, ale duża ze względu na dopasowanie Arcama FMJ BDP100 do topowych urządzeń tego producenta, przeznaczonych do kina domowego – procesora AV777 i wzmacniacza wielokanałowego AV888 (z powodu liczby wewnętrznych układów).

Napęd

Duży napęd BR-ROM nakryto metalowym ekranem, usztywniającym i chroniącym przed promieniowaniem RF. Sygnał wysyłany jest na zewnątrz, podobnie jak w komputerze, czyli przez łącze eSATA, dalej trafia do niewielkiej płytki z głównym procesorem (z kości zostały starte oznaczenia). Od góry jest do niej przyciśnięty spory radiator – układy LSI o tak dużym stopniu integracji mocno się grzeją. Obok widać kilka kości pamięci wspomagającej główny układ oraz zegar taktujący TXO.

Arcam FMJ BDP100 ma dwie pary wyjść analogowych, z tej płytki wychodzimy do strefy 2. po przeprowadzeniu konwersji C/A w przetwornikach AKM 4420 (24/192). Cała płytka wygląda, jakby przeznaczono ją do różnych zastosowań, w różnych urządzeniach, a Arcam napisał do niej własne oprogramowanie. Jej "uniwersalność" poświadczają też wejścia, które tutaj nie zostały wykorzystane, np. USB dla zewnętrznych plików a także port Bluetooth.

Obok znajduje się jednak płytka przygotowana od początku do końca samodzielnie – z głównym wyjściem analogowym (strefa 1.) oraz z układami sterowania. Cyfrowy sygnał audio, już w formacie PCM (dekodowanie DD i DTS wykonywane jest przez główny procesor na płytce obok) zamieniany jest na analogowy w układzie Wolfson Microelectronics WM8741.

To bardzo dobry układ 24/192 delta-sigma o wysokiej dynamice i niskim szumie, ceniony przez producentów odtwarzaczy CD. Przyjmuje także sygnały DSD w natywnej formie, więc teoretycznie można zdekodować w nim sygnał z płyt SACD.

Przed nim widać jednak jeszcze jedną kość, która ma być pomocna przede wszystkim przy odsłuchu płyt CD - upsampler Burr-Browna SRC4192, zamieniający sygnał wejściowy dowolnego typu na postać 24/192.

Na szczególną uwagę zasługuje też osobny zegar dla tej sekcji, dedykowany odtwarzaczom CD, tworzący częstotliwości dla płyt DVD i BR w pętli PLL. Oznacza to, że mamy do czynienia dokładnie z odwrotnym ruchem niż zwykle – tutaj priorytetem są płyty CD.

Zasilanie

W materiałach firmowych można przeczytać, że w odtwarzaczu Arcam FMJ BDP100 zastosowano rozbudowane zasilanie. Może i jest rozbudowane, bo są oddzielne obwody dla płytki z wyjściem analogowym i dla reszty systemu, jednak jest to zasilacz impulsowy, w gruncie rzeczy niewielki.

Żeby zmniejszyć szumy, które są przez niego wytwarzane i wyrzucane do sieci zasilającej, na kabel sieciowy biegnący od gniazda IEC (bez bolca ochronnego), założono dwa rdzenie ferrytowe; dodatkowy filtr typu "Pi" znajduje się na wejściu.

Pilot sterowania CR104 to kolejna wersja pilota CR100, opracowanego dla Movie Solo 5.1. Jest podświetlany i wygodny, choć brakuje trochę zróżnicowania w kształcie najważniejszych przycisków.

Odsłuch

Grzechem pierworodnym odtwarzaczy DVD, powielonym w znacznej mierze przez odtwarzacze Blu-ray, jest niska jakość dźwięku z CD. Częstotliwość próbkowania 44,1 kHz kompaktu ma się nijak to podstawowej częstotliwości procesorów obrazu, czyli wielokrotności 48 kHz. Tę różnicę trzeba zniwelować w pętli PLL, co nie jest takie proste.

Dlatego właśnie odtwarzacze wieloformatowe, uniwersalne, DVD i BD, mają u audiofilów złą reputację. Nawet odtwarzacze SACD mają z tym problem, bo przecież korzystają w dużym zakresie z technologii DVD - począwszy od napędu, jego sterowania, taktowania procesora, na samej płycie (której pierwowzorem jest płyta DVD) skończywszy.

Od jakiegoś czasu zmienia się to za sprawą specjalistycznych firm, modyfikujących odtwarzacze wideo, ale także dzięki większym graczom, jak Denon i Marantz, których urządzenia potrafi ą zagrać muzykę naprawdę ładnie. Myślę, że pierwszy w historii Arcama odtwarzacz BD spokojnie można dopisać do tej listy.

Najważniejszą cechą brzmienia Arcama FMJ BDP100 (w odtwarzaczach DVD to pięta achillesowa) jest dobra dynamika. Zwykle CD grane z odtwarzacza DVD jest płaskie, pozbawione życia, wyżęte do ostatniej nitki. Arcam pokazuje zdarzenia plastycznie, zachowując moc i uderzenie.

Góra pasma jest szczególnie interesująca, bo po pierwsze, pozostaje w znakomitych proporcjach względem reszty, a po drugie, ma głębię i świetną barwę. Jest dźwięczna, bogata, zróżnicowana. Kiedy nagle uderzają blachy, to dobrze słychać ich otoczenie akustyczne, pogłos, specyfikę.

Środek też jest dobrze nasycony, już niespecjalnie rozdzielczy, ale myślę, że to poziom dobrego odtwarzacza CD za jakieś 2500 zł, co dla odtwarzacza wideo za 5000 zł jest osiągnięciem. Wokale mają ładną barwę, bez dodatkowych wyostrzeń, rozjaśnień, choć w przypadku przesadzonego nagrania Arcam nie zamiecie tego pod dywan. Bas niczym specjalnym nas nie zaskoczy, jest raczej jednorodny i "pospolity".

Paradoksalnie, Arcam FMJ BDP100 najlepiej zagrał z płytami jazzowymi: "For Django" Joego Passa, czy "July London at Carnegie Hall", bo kontrabas mieścił się w tej estetyce naprawdę nieźle, a dobra dynamika góry i środka pozwalała przekazać to, co w tej muzyce najważniejsze.

W przypadku mocniejszej muzyki, jak z "Morrison Hotel" The Doors czy "10,000 Days" Toola, brakowało od dołu trochę krzepy. Chociaż mogłoby się wydawać, że w przypadku płyt z filmami ich ścieżka dźwiękowa jest znacznie lepsza niż ten sam materiał (soundtrack) grany z płyty CD, to się z tym nie zgodzę: po prostu efekty przestrzenne, obecność obrazu, a także wewnętrzne przekonanie widza (słuchacza) sugerują, że to "musi" dobrze grać.

My pozostajemy w dwóch kanałach. Dźwięk z płyt DVD będzie się różnił przede wszystkim z powodu bardzo różnego traktowania traktowania go przez studia filmowe - jest wynikiem nie tylko jakości nagranych ścieżek, ale też "instrukcji", według których odtwarzacz miksuje sygnał wielokanałowy do dwóch kanałów.

Generalnie nie ma co narzekać - słychać wyraźnie różnice między skompresowanymi formatami DD i DTS a nieskompresowaną ścieżką stereo PCM. Ta ostatnia nie jest może aż tak dynamiczna jak z CD, ale też specjalnie od niej nie odstaje.

Nagrania z próby przed koncertem Annie Lennox, wydane jako dwupłytowy pack wraz z jej płytą CD "Bare", jak zwykle powodowały gęsią skórkę (od pozytywnych emocji); było świetnie słychać, że płyta CD zabezpieczona debilnym "Copy Controlled" to kupa g…

Miałem podobne odczucia, oglądając filmy najpierw "Vicky Christina Barcelona" Woody’ego Allena, a potem odświeżoną, rocznicową wersję "Pinokia" z wytwórni Disneya. Muzyka w filmie Allena była świeża, ładna i, choć nie miała szans w porównaniu z soundtrackiem (wydanym przez Telarca), to było naprawdę przyjemnie. Ale prawdziwa jazda czeka nas z płytami Blu-ray.

To przy ich odtwarzaniu zobaczymy (usłyszymy) różnicę między dobrze i źle przygotowanym soudntrackiem. Ach, jak znakomicie brzmiały płyty wytwórni Stockfisch i 2L! Ale i takie filmy, jak "Odlot" ze stajni Disneya, czy "Quantum of Solace" miały świetnie ustawiony balans tonalny i znakomitą dynamikę. Wysoka rozdzielczość rejestracji zaprocentowała i nagrania z BD zabrzmiały lepiej niż soundtracki z CD.

Chcą nie chcąc, trzeba napisać kilka słów o obrazie. Nie jest aż tak szczegółowy (żyletowaty), jak z dobrych odtwarzaczy plików, np. Dune Max, ale ma znacznie gładszą fakturę, bardziej pastelowe kolory. Także upskaler przy płytach DVD działa lepiej, ponieważ nawet przy trudnym materiale, gdzie mamy animację, napisy i wstawki filmowe, nie miałem problemu z "rozpakowaniem" sygnału - nie było po prostu "pióra" na brzegach i krawędziach. Także głębia czerni były satysfakcjonujące.

Wojciech Pacuła