Paradigm eksperymentuje też z oryginalniejszymi rozwiązaniami (Sub 1, Seismic 110, Millenia Sub), które mogą spodobać się klientom szukającym czegoś innego niż "zwykłe" skrzynie; chociaż to właśnie one cieszą się największą popularnością, mimo że pod względem estetycznym nie są, co prawda, atrakcyjne, ale są "najmniejszym złem" - subwoofer służy do grania, a nie do oglądania. Idąc tym tropem, Paradigm postawił wszystko na jedną kartę.

Subwoofery serii Monitor, zresztą tak jak i jej pełnozakresowe kolumny, są schludne, ale oszczędne, budżetu nie obciążono żadnymi ozdobnikami ani nawet "nazbyt" eleganckim wykończeniem ścianek - są oklejone standardową, czarną folią z imitacją drewna ("black ash"); ważne, że wykonano je starannie i chociaż żadnego luksusu nie poczujemy, to nie będziemy się Subów wstydzić, ani nie powinny nam zbrzydnąć - czarne, enigmatyczne pudła po prostu nie będą przyciągać uwagi, tym bardziej, że nie są bardzo duże.

Jak się jednak niebawem przekonamy, oszczędności poczynione w kosztach wykończenia wcale nie świadczą o tym, że Paradigm "oddał pole" konkurentom i jego monitorowe Suby są podrzędne. Wręcz przeciwnie - parametry, i to zmierzone w naszym laboratorium, wskazują na to, że więcej, albo umiejętniej, zainwestował w technikę.

Ale nie uprzedzajmy wypadków, na razie widzimy utylitarne, solidne konstrukcje, bardzo do siebie podobne, różniące się tylko wielkością. Zgodnie z symbolami, mają one od najmniejszego do największego - głośniki 8-calowy, 10-calowy i 12-calowy - niemal dokładnie wpisane w kwadrat przedniej ścianki.

Trzy SUB-y serii Monitor są do siebie bardzo podobne, różnią się tylko - i aż - wielkością głośnika i obudowy. Od lewej do prawej SUB 8, SUB 10 i SUB 12, symbol wskazuje na średnicę głośnika (w calach). Obudowy oklejono czarną folią drewnopodobną, na estetyce oszczędzano, inwestując w technikę.

Wszystkie konstrukcje pracują w systemie zamkniętym - stosowanym obecnie w subwooferach znacznie częściej niż obudowa bas-refleks, dzięki możliwości przeprowadzenia elektronicznej korekty charakterystyki przenoszenia, wykorzystującej dużą moc zarówno głośnika, jak i wzmacniacza.

Jednocześnie pozwala to na użycie mniejszych obudów, bo nie pociąga za sobą takiego pogorszenia odpowiedzi impulsowej jak w przypadku bas-refleksu. Bardziej szczegółowo wyjaśnialiśmy te zależności w teście Prestige 2000 SW, więc odsyłamy do niego zainteresowanych tematem.

Wszystkie modele serii Monitor Sub są wyposażone we wzmacniacz o takiej samej mocy - 300 W RMS (według danych producenta). Głośniki 8- i 10-calowy mają 1,5-calowe cewki; głośnik 12-calowy - już cewkę dwucalową i większy układ magnetyczny, więc trudno wątpić, że może on przyjąć większą moc.

Nawet jeżeli 8-calowy głośnik (w modelu Sub 8) nie jest w stanie przyjąć 300 W, to na pewno jest zabezpieczony przed przesterowaniem, a nasze pomiary maksymalnego SPL wskazują, że nawet on ma bardzo duże możliwości. W związku z unifikacją wzmacniaczy, tak samo wyglądają też ich tylne płyty, obejmujące panel przyłączeniowo-regulacyjny.

Nie dzieje się tutaj zbyt wiele, więc producent nawet poniechał pokazywania rysunku panelu w instrukcji obsługi. Jest jednak jeden element wyjątkowy: wejście USB służące do podłączenia systemu korekcji PBK (Perfect Bass Kit), który kupujemy opcjonalnie; sposób działania tego systemu opisaliśmy dwa miesiące temu w teście Prestige 2000 SW. Paradigm oferuje również uniwersalny transmiter PT-2 do komunikacji bezprzewodowej.

Wszystkie SUB-y serii Monitor mają identyczne wzmacniacze i tylne płyty z regulacjami i gniazdami; na zdjęciu SUB-8, w którym moduł wzmacniacza zajął prawie całą tylną ściankę. Wzmacniacze o mocy 300 W RMS pracują w klasie D, wysoka sprawność pozwoliła zrezygnować z wyprowadzenia na zewnątrz radiatorów.

Standardowe wejścia obejmują tylko parę gniazd RC, za pomocą których subwoofer przyjmie albo sygnał stereofoniczny, albo LFE, a trzy podobne pokrętła pozwalają na klasyczną regulację poziomu, częstotliwości granicznej i fazy. Automatyczny układ zabezpieczeń chroni przed przesterowaniem (soft clipping) i przekroczeniem krytycznej temperatury.

Prawa akustyki nie przeszkadzają ustalać dowolnych kształtów obudów subwooferowych i producenci czasami korzystają z tej swobody szukając formy oryginalnej i intrygującej (np. subwoofery kuliste) albo praktycznej i przystosowanej do konkretnego sposobu instalacji (np. subwoofery płaskie, które można położyć lub powiesić).

Jednak większość trzyma się schematu chyba najbardziej uniwersalnego i najłatwiej akceptowalnego przez większość klientów. Spośród wszystkich prostopadłościanów, za sześcianem przemawia przecież sama geometria - sześcian ma największą objętość przy danej powierzchni (ścianek), więc będzie też miał najlepszy stosunek "wielkości użytecznej" do "wielkości obserwowanej".

Oczywiście objętość musi być dopasowana do parametrów głośnika, ale w nowoczesnych konstrukcjach udaje się ją ograniczyć na tyle, że wymiary przedniej ścianki wyglądają na dopasowane do średnicy głośnika; warto zwrócić uwagę, że w subwooferach aktywnych stosunek powierzchni membrany do objętości obudowy jest znacznie wyższy niż w konwencjonalnych, biernych zespołach głośnikowych, czyli głośnik o danej wielkości wymaga mniejszej objętości, niż byłaby konieczna (statystycznie) w typowej kolumnie.

Klasyczny zestaw trzech regulacji - poziom, częstotliwość filtrowania, faza; wejścia tylko niskopoziomowe, wystarczą we wszystkich systemach wielokanałowych i w połowie systemów stereofonicznych; firmową specjalnością jest opcjonalny system PBK (korekcji charakterystyki).

Parametry głośników stosowanych w subwooferach są dopasowane do takiej sytuacji, ale to aktywność stwarza warunki do takiego dopasowania i właśnie redukcji objętości, w porównaniu z konstrukcją pasywną. Co w tym kontekście oznacza "aktywność"?

Nie tylko to, że razem z głośnikiem jest wzmacniacz, ale przede wszystkim - że jego charakterystyka jest dopasowana do charakterystyki głośnika, a więc ta druga jest skorygowana w taki sposób, aby osiągnąć niższą częstotliwość graniczną.

Z tą korekcją nie można przesadzać, aby nie przeciążyć głośnika nadmierną mocą (amplitudą) czy zbyt małą objętością nie pogorszyć odpowiedzi impulsowej (większą mocą nie będzie już można jej poprawić), ale właśnie tym sposobem subwoofery aktywne mogą osiągać niskie częstotliwości graniczne przy relatywnie umiarkowanych gabarytach. Jeżeli jednocześnie mają wspinać się na wysokie poziomy maksymalnego ciśnienia akustycznego, wzmacniacz musi mieć dużą moc, którą będzie dostarczał, a głośnik dużą moc, którą będzie mógł przyjąć.

SUB 8, 10, 12

- Dolna częstotliwość graniczna (-6 dB) [Hz]: 18; 18; 18
- Zakres regulacji filtrowania (-6 dB) [Hz]: 40-180; 40-170; 40-150
- Poziom maksymalny (1 m) [dB]: 115; 117; 120
- Wymiary (WxSxG) [cm]: 27 x 26 x 28; 33 x 28 x 32; 39 x 33 x 37
- Masa: Masa [kg] 11,3; 13,6; 18,6

Ceny:

- SUB 8: 3400 zł

- SUB 10: 4000 zł

- SUB 12: 4000 zł