Są też kable – interkonekty analogowe, cyfrowe, kable głośnikowe, wtyczki (w całkiem rozsądnych cenach). Firma wcale nie obiecuje ich cudownego wpływu na brzmienie, podkreśla za to mechaniczną wytrzymałość i trwałość kabli oraz wtyków, rzetelnie informuje też o parametrach elektrycznych (pojemność, rezystancja). Profesjonalnie. Z podobnie technicznym podejściem mamy do czynienia w przypadku elektroniki, a DAC3 jest tego świetnym przykładem.
Najpierw był DAC1, później DAC2, a już od jakiegoś czasu oferowany jest DAC3. Urządzenie jest dostępne w trzech wariantach różniących się wyposażeniem i funkcjonalnością; wspólne są układy konwertujące (wraz z wyjściami analogowymi i zasilaczem).
Najtańszy DAC3 B jest podstawowym przetwornikiem C/A, przyjmującym sygnały cyfrowe i oczywiście wysyłającym analogowe. W DAC3 L dodano regulację głośności, a oprócz wejść cyfrowych pojawiły się analogowe. Najbogatszą odmianą jest DAC3 HGC, który ma wszystkie atuty DAC3 L i dodatkowo wzmacniacz słuchawkowy.
Mimo bogatego "doposażenia", wygląd Benchmarka DAC3 HGC nie robi specjalnego wrażenia, chociaż konstrukcja jest solidna, dość ciężka, z metalową obudową. DAC3 HGC ma działać, służyć, pracować, a nie ozdabiać i trwonić środki na estetyczne gadżety.
Benchmark DAC3 HGC - przednia ścianka
Na przedniej ściance Benchmarka DAC3 HGC dominuje diodowy wskaźnik aktywnego wejścia oraz parametrów sygnału cyfrowego. Dwie diody przypisano rozdzielczościom 16 i 24 bit; przy rozdzielczości pomiędzy 16 a 24 bitów świecą się obydwie, a poniżej 16 bitów – żadna. Dwie kolejne określają bazowy standard częstotliwości (44,1 lub 48 kHz), a następne tzw. "krotności" – x2 oraz x4.
Z tych rachunków możemy już wywnioskować, jaki jest potencjał dla sygnału PCM – 24 bit/192 kHz. DAC3 HGC obsługuje również sygnały DSD (tylko DSD64), co jest sygnalizowane jednoczesnym włączeniem obydwu diod "krotności".
Jednoznaczny jest diodowy wskaźnik źródeł oraz dwa przyciski, którymi je wybieramy. Z przedniej ścianki zmienimy też polaryzację sygnału. DAC3 HGC ma dwa gniazda słuchawkowe 6,3-mm; jedno z nich działa w taki sposób, że samo włożenie wtyku słuchawkowego odcina sygnał z wyjść niskopoziomowych, w drugim nie ma takiej funkcji. Regulacja głośności (pokrętłem) jest dla obydwu wspólna.
Pewne funkcje są jednak ukryte i aby do nich dotrzeć, trzeba odkręcić górną pokrywę i dostać się do zworek na płytce drukowanej. W ten sposób dostaniemy się do kilku ustawień, których raczej nie zmieniamy na co dzień – regulacji czułości wyjść słuchawkowych oraz (niezależnie) poziomu wyjść XLR. DAC3 HGC wywodzi się z rynku profesjonalnego, a tam obowiązują nieco inne reguły gry.
Benchmark DAC3 HGC - złącza
Napięcie na wyjściach XLR wynosi aż 18,4 V (dla sygnału cyfrowego 0 dBFS) – to zdecydowanie za dużo jak na wymagania większości "domowych" końcówek mocy. Można też tłumić sygnał regulacją głośności, ale nie jest to optymalne. Wyjście niezbalansowane (3 V) nie wymaga już takich zabiegów.
W komplecie z Benchmarkiem DAC3 HGC jest wygodny pilot, który pozwala na wybór wejść, regulację głośności (z szybkim całkowitym wyciszeniem bądź 20 dB tłumieniem) oraz włączanie (i wyłączanie).
Wyjścia analogowe są w sumie trzy – jedno XLR i dwa RCA – regulowane lub o stałym poziomie napięcia (w zależności od ustawień), a wejść cyfrowych nominalnie aż pięć – dwa optyczne, dwa współosiowe i jedno USB – przy czym jedno z wejść współosiowych może zamienić się w cyfrowe wyjście (na którym mamy sygnał z aktywnego wejścia). Są też analogowe wejścia, dwie pary RCA.
Dzięki zaawansowanej konstrukcji regulatora głośności, Benchmark DAC3 HGC może pełnić rolę prostego przedwzmacniacza analogowego. Chociaż regulator obsługujemy najzwyklejszym pokrętłem, a wewnątrz znajduje się potencjometr (dwa skrajne punkty oporowe), to do działania całości zaangażowano skomplikowaną elektronikę. Regulacja pracuje w dwóch trybach, zależnie od wybranego wejścia.
Jeżeli źródło jest analogowe, to DAC3 HGC wykorzystuje wyłącznie tor analogowy z klasycznym potencjometrem i dodatkowymi, pasywnymi tłumikami. Natomiast w przypadku źródeł cyfrowych regulacja jest hybrydowa, częściowo analogowa, częściowo cyfrowa.
Benchmark DAC3 HGC - układ elektroniczny
Chociaż Benchmark DAC3 HGC jest na rynku już od dłuższego czasu, to jego scalak konwersji cyfrowo-analogowej jest wciąż uznawany za jeden z najlepszych.
ESS Technology ES9028Pro potrafi rozprawić się z sygnałami PCM 32 bit/768 kHz oraz DSD, nawet wersji DSD1024. Jego zaletą jest też wysoka dynamika – aż 129 dB w podstawowym trybie 8-kanałowym, z jakim mamy tutaj do czynienia.
Dlaczego więc Benchmark nie wykorzystuje jego całego potencjału, ograniczając parametry wejść cyfrowych do 24 bitów i częstotliwości 192 kHz (a w przypadku DSD do DSD64)?
Materiały o wyższej rozdzielczości to malutka nisza, sprzęt studyjny (odpowiedzialny za zapis muzyki) „dociera” na ogół do 24 bit/192 kHz, a w praktyce wykorzystywana częstotliwość bywa nawet niższa (to temat na oddzielne opracowanie).
Sygnał z wejścia USB trafi a do niestrudzonego interfejsu XMOS. W części cyfrowej pracuje także autorski system redukcji jittera Benchmark UltraLock3.
Od wielu lat przetworniki DAC są wyposażone w gniazdo USB pozwalające przesyłać sygnały o parametrach wyższych od 24 bit/192 kHz, ale w praktyce jeszcze ważniejsza jest obecność USB w niemal każdym komputerze, który stał się dominującym źródłem dla przetworników C/A.
Z potencjału interfejsu USB korzystają także producenci odtwarzaczy strumieniowych, więc coraz większą popularnością cieszą się tzw. transporty sieciowe, wyposażone właśnie w wyjścia USB.
W takim połączeniu odtwarzacz strumieniowy wchodzi w rolę komputera, a taki podział ról (transport sieciowy i DAC) wydaje się rozsądny o tyle, że technika strumieniowania zmienia się w błyskawicznym tempie, a wysoka jakość przetwornika C/A pozostaje aktualna przez dłuższy czas.
Można więc bezpiecznie inwestować w kosztowny DAC bez większego ryzyka, że za kilka lat będzie to urządzenie przestarzałe, za to bądźmy ostrożniejsi z zakupem kosztowych odtwarzaczy strumieniujących i… urządzeń all-in-one w nie wyposażonych.
Benchmark - odsłuch
Nawet jeżeli Benchmark DAC3 HGC nie będzie spełnieniem marzeń absolutnie każdego audiofila, to jego uniwersalny, niezwykle kompetentny charakter przekona do siebie bardzo wielu. DAC3 HGC może być uznany za wzorcowy w tej klasie cenowej w takich kategoriach, jak neutralność i precyzja.
Z tymi cechami może stawać w szranki ze znacznie droższymi konstrukcjami, jednak jego brzmienie nie jest "złotym środkiem" – to bezkompromisowa, profesjonalna równowaga, rozdzielczość i analityczność, bez upiększania, ocieplania, romantyzowania.
Stereofonia jest szeroka, głęboka, lokalizacje wyraźne, bez powiększania i przybliżania pierwszego planu. Przegląd poszczególnych podzakresów może wydawać się w takiej sytuacji zbędną rutyną, chyba wszyscy oczytani w recenzjach wiedzą dokładnie, czego się spodziewać, i nie będzie żadnych niespodzianek.
Wypada jednak podkreślić, że przejrzystość i szczegółowość nie wiążą się z rozjaśnieniem; tonalnie dźwięk jest bez zarzutu, równiutki, staranny, skrupulatny, bez nadmiernego blasku, fajerwerków, "napowietrzenia". Wszystko jest zwarte, krótkie i konkretne. Bas nie ma problemów w niskimi zejściami, ale i one są twarde, tak jak uderzenia z wyższego podzakresu.
Benchmark DAC3 HGC gra stanowczo, dobitnie, pewnie, a przy tym jest wrażliwy i "pamiętliwy", pokaże każdy smaczek i brud. I znowu zastrzeżenie – nie jest to wcale ostrość i jaskrawość, ewentualnie suchość, przez którą wszystko słychać wyraźniej. Ktoś powie, że nie zawsze przyjemniej… Jeżeli więc komuś zabraknie ciepełka, niech poszuka odpowiedniego wzmacniacza.
Albo przygotuje alternatywne źródło… czyli gramofon. Albo… kupi inny, bardziej "miuzikalowy" przetwornik, czeka za rogiem. Benchmark DAC3 HGC jest dla klientów, który chcą ze źródeł cyfrowych wyciągnąć całą treść, bez manipulacji i dyplomacji.
Nie ma taryfy ulgowej dla słabych realizacji, nie podleje ich sosem, nie podkoloruje. W rewanżu najlepsze materiały zademonstrują dynamikę i bogactwo naturalnych wybrzmień, pięknie różniąc się między sobą.
Pilot obsługuje większość funkcji, poza konfiguracyjnymi zakamarkami, do których będziemy mieli dostęp po rozkręceniu obudowy.
