Kto choć raz usłyszy niesamowity głos Youssefa, to bez względu na reakcję - stanu zahipnotyzowania czy odrzucenia - zapamięta to intrygujące pienie do końca życia. Dhafer Youssef, z pochodzenia Tunezyjczyk, aktywnie kultywuje tradycję muzyki arabskiej. Choć obecnie stał się obywatelem świata, to chyba z Europą czuje się emocjonalnie najbardziej związany. Wprawdzie przygarnęło go środowisko jazzowe, ale ma za sobą liczne kontakty z przedstawicielami innych stylów, gatunków i kultur.
Jako dziecko Dhafer Youssef uczęszczał do szkoły koranicznej i poznał kanony mistycznego stylu sufi wyrażanego niezwykle przejmującym śpiewem. Nie chciał, aby jedynie jego głos brał udział w ceremoniach religijnych, obrzędowych i rodzinnych, bo interesowała go również muzyka w aspekcie instrumentalnym. Pochodził z ubogiej rodziny. Sam zbudował sobie pierwszą lutnię (oud) ze znalezionych przedmiotów, a przyjaciel pożyczał mu czasami gitarę. Dhafera Youssefa wsłuchiwał się w najrozmaitszy repertuar z radia i jako samouk odgrywał z pamięci; zapis nutowy poznał dopiero w wieku 20 lat, gdy wyemigrował do Austrii. Tam w wiedeńskim klubie Porgy and Bess dostał szansę na zaprezentowanie swego nietuzinkowego talentu i wyśmienicie ją wykorzystał. Grał już z ogromną ilością pierwszoligowych muzyków uprawiających jazz, etno a nawet rocka, a pochodzących z różnych stron świata.
"Abu Nawas Rhapsody" stanowi szósty kompakt autorski, w nagraniu którego towarzyszą Youssefowi: armeński pianista Tigran Hamasyan, kanadyjski kontrabasista Chris Jennings i amerykański perkusista Mark Giuliana. Podtytuł albumu to zagadkowa "The Wine Ode" (Youssef pozostaje islamistą, a tu medytacje nad winem), spięta klamrą "Sacre" i "Profane". Za sprawą emanującego nieprawdopodobną siłą głosu Dhafera Youssefa zostajemy wprowadzeni w transcendentalny nastrój już w pierwszych taktach ody i to wrażenie utrzymuje się do końca.
Zarejestrowany na kompakcie tuzin utworów tworzy niezwykle zwarty ciąg zdarzeń o różnej temperaturze emocji, ale dominującym elementem integrującym całość są podniosłe narracje wokalne, śpiewane przeszywającym głosem, najczęściej w wysokim rejestrze. Skala i potęga głosu Dhafera Youssefa jest porównywalna z klasą śpiewaków operowych i robi piorunujące wrażenie. Jego gra na lutni jest kontrastowo dyskretna i w licznych partiach solowych bardziej pielęgnuje wątek rytmiczny niż melodyczny.
Istotną rolę w kwartecie pełni Hamasyan, współkompozytor wielu utworów, który błyszczy dynamicznymi partiami solowymi na fortepianie o jednoznacznie jazzowym charakterze; potrafi również swymi subtelnymi introdukcjami wykreować nastrój wyciszenia i zauroczyć. Dzięki wybornej pracy basu Jenningsa muzyka zyskuje należytą pulsację, a akcenty perkusyjne, rozkładane z wyczuciem, dopełniają pięknego obrazu muzycznego malowanego przez doskonale zgrany kwartet. Każdy z jego członków ma odmienny rodowód, a co się z tym wiąże - edukację muzyczną. Natomiast razem stanowią przykładny kolektyw grający gzotyczne opowieści z pasją i wyczuciem. Nie znając tekstów, trudno dywagować na temat ich wymowy, ale uduchowiony głos Youssefa można odbierać jako niezwykle przejmujące wołanie o lepszy świat.
Cezary Gumiński
Jazzland / Universal Music
