Pięćdziesiąt lat temu legendarny twórca chicagowskiego soulu, Curtis Mayfield, rozpoczął solową karierę. Z tej okazji amerykańska wytwórnia płytowa Rhino wznowiła cztery jego pierwsze studyjne albumy i zapakowała w okolicznościowe, eleganckie pudełko. Nagrania zostały poddane remasteringowi i brzmią całkiem świeżo. To mała encyklopedia soulu z najlepszego okresu tego stylu, źródło znakomitych kompozycji, po które sięgali inni wykonawcy.
- Curtis Mayfield był moim mężem i tworzyliśmy team, jest to więc szczególnie szczęśliwa sytuacja, kiedy widzę te piosenki w nowym, pudełkowym zestawie z okazji 50-lecia rozpoczęcia kariery przez Curtisa jako artysty solowego - powiedziała wdowa Altheida Mayfi eld z okazji premiery boksu. - Curtis odszedł dwadzieścia lat temu, a rodzina wspomina go z miłością i dzieli się ze światem jego muzyczną spuścizną - dodała w oświadczeniu.
Zanim Mayfield zdecydował się na solową działalność, był członkiem ważnej w historii soulu formacji The Impressions, do której przyłączył się w 1956 r., mając zaledwie 14 lat. Jako dziecko śpiewał w kościelnym chórze gospel, co dało mu znakomite przygotowanie wokalne, matka uczyła go gry na pianinie. Sam uczył się grać na gitarze, a do tworzenia piosenek miał wybitny talent.
Przez kolejne 14 napisał dla tego zespołu i wykonał takie sztandarowe hity, jak: "Gypsy Woman", "It’s All Right" (Top Ten w USA) i "People Get Ready", które dały grupie miejsce w Grammy Hall of Fame 1998. Curtis Mayfield był jednym z pierwszych twórców, który w piosenkach soulowych poruszał poważne tematy społeczne, a nie tylko opiewał miłosne tarapaty.
"People Get Ready" z 1965 r. to typowy protest song, jakich folkowcy śpiewali wówczas wiele, ale żaden nie miał takiej muzycznej klasy i wpadającej w ucho melodii, jak utwór Mayfielda. Docenił go magazyn "Rolling Stone", umieszczając na 24. pozycji listy 500 Największych Piosenek Wszech Czasów. Mayfield zaangażował się w ruch Civil Rights Movement, który wspierali także James Brown i Sly Stone. Był nie tylko kompozytorem i autorem tekstów, ale i gitarzystą, producentem i właścicielem wytwórni płytowej.
Pierwszy solowy album Curtisa Mayfielda "Curtis" ukazał się we wrześniu 1970 r. nakładem jego własnej Curtom Records, założonej dwa lata wcześniej. Charakterystyczna okładka z artystą ubranym w hipisowski, żółty garnitur z szerokimi spodniami typu "dzwony" nadal robi wrażenie. Swą nową muzyką zaskoczył fanów przyzwyczajonych do soulowo-popowych tematów grupy The Impressions. Nasycił ją psychodelicznym, funkowym rytmem, który nie stracił na atrakcyjności i dziś.
Trzy długie utwory albumu pozwoliły artyście na pełną wypowiedź i swobodę w wykorzystaniu różnorodnej instrumentacji: sekcja instrumentów dętych, gitary (Phil Upchurch i Mayfi eld), instrument klawiszowe i perkusyjne. Muzyka pulsuje ekstatycznym rytmem, a melodyjne tematy wprost przyklejają się do słuchacza. Jeden z krytyków nazwał ten album "Sierżantem Pepperem" soulu.
Już otwierający, długi temat "(Don’t Worry) If There’s a Hell Below, We’re All Going to Go" wprowadza psychodeliczną atmosferę. O dziwo, dotarł do 29. pozycji listy pop Billboardu. Natomiast radiowa wersja drugiego "tasiemca" "Move On Up" cieszyła się popularnością w Wlk. Brytanii. Cechą charakterystyczną Curtisa Mayfielda było śpiewanie o poważnych problemach społecznych wysokim, łagodnym głosem.
"Curtis" poprzedził inny epokowy album "What’s Going On" Marvina Gayea, otwierając mu drogę na szczyty popularności. Rok później pojawił się film "Shaft" ze znakomitą muzyką Isaaca Hayesa. Ambitny soul był w natarciu, skutecznie konkurując z brytyjskim i amerykańskim rockiem. W październiku 1971 r. ukazał się drugi autorski album Mayfi elda "Roots".
Rozmach aranżacji czyni go muzycznie jeszcze ciekawszym. Zapewne dlatego nie przeskoczył popularnością "Curtisa". Piosenka "Get Down" jest soulowym majstersztykiem wyznaczającym standard na wiele lat. Ciekawe wykorzystanie chórku dodaje atrakcyjności i wprowadza swobodną hipisowską atmosferę. Drugi, balladowy utwór "Keep On Keeping On" dał tytuł całemu wydawnictwu. Ta płyta poprzedziła najciekawsza dzieło Curtisa, muzykę do filmu "Super Fly" (1972).
Szkoda, że nie znalazła się w pudełku, bo wyznaczyła nowy standard brzmienia soulu. Echa soundtracku słychać na kolejnym albumie "Back to the World" (1973), który dotarł do 16. miejsca listy Billboard 200. Rok później ukazał się longplay "Sweet Exorcists", który nie cieszył się już taką popularnością, jak poprzednie. Curtis Mayfield zapisał się w historii muzyki popularnej jako twórca oryginalnego brzmienia i genialny autor piosenek.
Marek Dusza
RHINO/WARNER MUSIC
