Ultimate Sinatra

Wielkie, panoramiczne zdjęcie Franka Sinatry i orkiestry Nelsona Riddle`a zdobi wnętrze albumu "Ultimate Sinatra", wydanego z okazji setnej rocznicy urodzin największego z wokalistów. Zdjęcie wykonano w Studiu A wytwórni Capitol w Hollywood, gdzie w sierpniu 1960 r. nagrano album "Sinatra`s Swingin`Session!!!".

Chciałem napisać, że to jeden z najlepszych w jego karierze, ale im więcej go słucham, tym bardziej jestem przekonany, że prawie wszystkie miał znakomite. Niektóre były mniej popularne, jak te z końca lat 60., ale tylko dlatego, że były trudniejsze od tych wcześniejszych, jak np. "Watertown". No i królowali już The Beatles, The Rolling Stones, do USA dotarła inwazja brytyjskiego rocka. Zanim to nastąpiło, Frank Sinatra panował niepodzielnie na tronie pierwszego wokalisty w USA, zanim nie postawiono obok drugiego tronu dla Elvisa Presleya. Po latach znowu zaczynamy bardziej doceniać wyjątkowy talent Sinatry, a piosenek słuchamy z rosnącą przyjemnością. Nie podlegają procesowi starzenia.

Francis Albert Sinatra urodził się 12 grudnia 1915 roku w Hoboken, w stanie New Jersey. Jego rodzice byli imigrantami z Włoch. W momencie narodzin był tak duży, że nie obyło się bez interwencji akuszerki. Niestety, niemowlę doznało uszkodzeń, m.in. ucha środkowego, co nie przeszkodziło mu w późniejszych muzycznych zainteresowaniach. Już od najmłodszych lat uwielbiał jazzowe big bandy i wokalistę Binga Crosby`ego. Na 15. urodziny dostał od wujka ukulele i szybko nauczył się grać ze słuchu. Przygotowywał występy szkolnych zespołów, choć nie uczył się muzyki. Występował w lokalnych klubach, a w pobliskim Nowym Jorku śpiewał za jedzenie bądź paczkę papierosów. Pobierał lekcje elokucji, poprawnego wysławiania się i śpiewu. Jego nauczyciel pierwszy zauważył możliwości głosu Sinatry.

Z grupą Hoboken Four wygrał konkurs wokalny i zarobił 12,50 dolara. W 1939 r. dokonał pierwszych nagrań z orkiestrą Harry`ego Jamesa. Standard "All or Nothing At All" otwiera czteropłytowy album zawierający 101 piosenek z jego długiej kariery. Sinatra poważnie potraktował swoje przygotowania do kariery, wziął lekcje, dzięki czemu mógł śpiewać wyższe tony. W listopadzie 1939 r. dostał angaż do znacznie popularniejszej orkiestry Tommy`ego Dorseya. Już po pierwszych występach Dorsey był oczarowany możliwościami wokalnymi Sinatry. Jak wspominał, czasami zapominał zagrać swoją solówkę, tak był zasłuchany. Reakcje publiczności, a zwłaszcza kobiet, były entuzjastyczne.

W lipcu 1940 r. ukazał się singiel "I`ll Never Smile Again", który przez 12 tygodni utrzymywał się na pierwszym miejscu list przebojów. To nagranie także znajdziemy na pierwszej z płyt albumu. W 1941 r. Frank Sinatra zajął pierwsze miejsce w ankiecie magazynu "Down Beat". Rok później zdecydował, że musi opuścić orkiestrę Dorseya i zacząć solową karierę. Jego popularność rosła przewyższając Crosby`ego i przerodziła się w "Sinatromanię". W czasie wojny występował dla żołnierzy amerykańskich w wyzwalanej Europie.

Rzeczywiście śpiewał coraz lepiej, występował z coraz lepszymi aranżerami i orkiestrami. Od 1946 r. nagrywał dla Columbia Records, a od 1951 r. stał się najczęściej występującym artystą w Las Vegas. Niestety, Columbia nie była w stanie wykorzystać jego rosnącej popularności. Kiedy pojawiła się szansa zmiany wytwórni, Sinatra odszedł do Capitol Records podpisując siedmioletni kontrakt. Początek nie był łatwy, bo Sinatra zaangażował się w roli aktora do filmu "Stąd do wieczności". Wysiłek się opłacił, bo za rolę drugoplanową otrzymał Oscara.

Pod szyldem Capitolu Sinatra zmienił się z balladzisty w jazzowego wokalistę. Pomógł mu w tym aranżer Nelson Riddle i jego orkiestra. Riddle był dyrektorem artystycznym Nat "King" Cole`a i idealnie ocenił wielkie możliwości Sinatry. Każda piosenka Sinatry wydana przez Capitol jest arcydziełem. Pierwszy 8-calowy "Songs for Young Lovers" ukazał się w 1954 r. Otwierająca go "My Funny Valentine" to majstersztyk wokalistyki i aranzacji.

Kolejne albumy Sinatry są kamieniem milowym wokalnego jazzu. W 1955 r. ukazał się "In The Wee Small Hours", pierwszy album koncepcyjny uznany za jeden z najważniejszych w latach 50. XX w. Sinatra postanowił nie przedłużać kontraktu z Capitol Records i razem ze swoimi aranżerami: Riddle`em, Mayem i Jenkinsem założył w 1961 r. wytwórnię Reprise Records.

Pierwsze albumy wydawane pod własnym szyldem cieszyły się ogromną popularnością. Współpracował z orkiestrami Counta Basiego i Quincy`ego Jonesa, zaprosił też Antonio Carlosa Jobima. Pod koniec lat 60. postanowił zakończyć karierę. Po Bożym Narodzieniu 1968 r. nagrał najważniejszą piosenkę swojej kariery "My Way", którą napisał dla niego Paul Anka. Kompilację "Ultimate Sinatra" zamykają trzy nagrania z 1979 r. Ten album jest "biblią" wokalistyki. Potem, po latach, były już tylko genialne "Duety".

Nabywcy "Ultimate Sinatra" znajdą w środku kupon z kodem pozwalający załadować z Internetu kolejne cztery nagrania. To jeden z najlepszych remasterów nagrań Sinatry, jaki wypuściły koncerny fonograficzne. Oczywiście z tych najstarszych nagrań nie udało się uzyskać dźwięku na poziomie tych znakomicie nagranych z drugiej połowy lat 50. i późniejszych, ale dzięki temu można prześledzić postęp w technice studyjnej, a także to, jak zmieniał się głos i styl interpretacji wokalisty wszech czasów - Franka Sinatry.

Marek Dusza
Pop / jazz