Najważniejsza dla historii jazzu wytwórnia Blue Note Records świętuje w tym roku 75. rocznicę powstania. Z tej okazji już od stycznia odbywają się okolicznościowe koncerty, wydawane są składanki podsumowujące działalność firmy, a jedną z nich jest omawiany tu podwójny album "The Best of Blue Note".
Każdego miesiąca od marca 2014 r. do października 2015 r. ukazywać się będzie pięć tytułów winyli z oryginalnym reprintem okładki. Jako pierwsze ukazały się "Blue Train" Johna Coltrane`a, "Speak No Evil" Wayne`a Shortera, "Free For All" Arta Blakeya, "Out To Lunch" Erica Dolphy`ego i "Unity" Larry`ego Younga.
Kolejne tytuły trafiają do dystrybucji w formie zremasterowanych plików wysokiej rozdzielczości 96/24 i 192/24. Nawet zwolennicy skompresowanych plików MP3 docenią poprawę jakości odświeżonych nagrań – zapewnia prezes Blue Note Records Don Was. Pod nowym kierownictwem wytwórnia ponownie rozwija skrzydła wydając płyty młodych, ambitnych muzyków, jak trębacz Ambrose Akinmusire; weteranów, jak Wayne Shorter; intrygujących wokalistów, jak Jose James i Gregory Porter czy artystów odkrywających nowe brzmienia, jak Robert Glasper i Takuya Kuroda.
Kompilacji nagrań pod znakiem "Niebieskiej Nuty" ukazało się wiele. Najważniejsza, jak dotąd, była 14-płytowa historia wytwórni "The Blue Note Years" zawierająca 149 nagrań i 48-stronicową książkę z esejem producenta Michaela Cuscuny i fotografiami Francisa Wolfa. Dostępne są także wydawnictwa 10-płytowe "100 Best Blue Note", 8-płytowe "Blue Note Highlights" i 5-płytowe "50 Best Blue Note".
Podwójny album "The Best of Blue Note" warto polecić tym, którzy chcieliby mieć kompendium nagrań wytwórni na dwóch płytach - 22 najważniejszych utworów. Historia wytwórni zaczęła się w Berlinie, gdzie młody Alfred Lion pierwszy raz usłyszał na żywo jazzowy zespół. Kiedy w 1937 r. wyemigrował do Nowego Jorku, nasłuchiwał charakterystycznych dla jazzu i bluesa "blue note". Postanowił spróbować sił w rozwijającym się biznesie fonograficznym. Do swojego pomysłu założenia wytwórni pozyskał lewicowego pisarza, nauczyciela muzyki i producenta Maxa Margulisa, który wyłożył pieniądze na pierwszą sesję nagraniową mistrzów boogie woogie: pianistów Alberta Ammonsa i Meade Lux Lewisa.
Od tej prywatnej sesji zorganizowanej 23 grudnia 1938 r. przez Alfreda Liona zaczęła się historia Blue Note Records. Później był zespół Port of Harlem Jazzmen i pierwszy hit wytwórni "Summertime" w wykonaniu Sidneya Becheta. Właśnie ten utwór otwiera pierwszą z płyt albumu "The Best of Blue Note". Pod koniec 1939 r. dotarł do Nowego Jorku przyjaciel Alfreda Liona z Berlina, profesjonalny fotograf Francis Wolff, i od razu zaczął pracę przy kolejnych wydawnictwach wytwórni. Z czasem na okładkach zaczęły się pojawiać jego zdjęcia muzyków wyznaczające oryginalny styl fotografowania jazzu.
W połowie lat 40. Lion i Wolf spotkali znakomitego saksofonistę Ike`a Quebecka, a ten przedstawił im wschodzące gwiazdy be-bopu: pianistów Theloniousa Monka, Buda Powella i Tadda Damerona. Tu Monk opublikował swoje pierwsze nagranie jednego z najsłynniejszych dziś standardów "`Round About Midnight". Znakomita, nowoczesna interpretacja swingowego hitu "Night In Tunisia" w wykonaniu Buda Powella jest ozdobą albumu. Jest tu także jedno z nielicznych nagrań genialnego trębacza Clifforda Browna w roli lidera "Brownie Eyes".
Okazało się, że Alfred Lion ma dobrą rękę do twórców modern jazzu. Wydał legendarny album Johna Coltrane`a "Blue Train", a tytułowe nagranie trafiło na tę kompilację. Także Sonny Rollins zrealizował dla wytwórni trzy albumy. Z wydanego w 1958 r. "Newk`s Time" pochodzi przebojowy "Tune Up" - kompozycja Milesa Davisa. Trębacz wydał pod tym szyldem tylko dwa albumy, na których zebrano utwory z jego udziałem. Znaczący był jego udział w albumie "Somethin' Else" saksofonisty Cannonballa Adderleya. Tu znalazło się tytułowe nagranie.
Lion i Wolf podpisali także kontrakty z dwoma jazzmanami, którzy przynieśli im znaczne wpływy: perkusistą Artem Blakeyem i organistą Jimmy Smithem. Jazz Messengersi Blakeya byli kuźnią młodych talentów. Jedno ze wczesnych nagrań zespołu "Moanin`" jest jednym z moich ulubionych. Organy Hammonda pięknie brzmią pod dłońmi Smitha grającego "Back At The Chicken Shack".
Druga płyta zawiera nagrania gwiazd wytwórni z lat 60.: Wayne`a Shortera, Herbiego Hancocka i Horace`a Silvera. Warto posłuchać soul jazzu w chwytliwym temacie "Song For My Father" Silvera. Funkową gwiazdą wytwórni był trębacz Donald Byrd. Nową erę otwiera słynny, hip-hopowy remiks tematu Hancocka "Cantaloop Island" w wykonaniu brytyjskiej formacji Us3.
Dla Blue Note nagrała wspaniałe albumy Cassandra Wilson. Posłuchamy w jej wykonaniu "Come On In My Kitchen". Tu zaczynała karierę Norah Jones przynosząc wytwórni największy bestseller w historii wokalistyki jazzowej. Nowe twarze reprezentują pianista Robert Glasper w nagraniu z Erykah Badu i wokalista Gregory Porter. Esencja jazzowych brzmień na dwóch płytach. Każdy utwór to majstersztyk.
Marek Dusza
BLUE NOTE / UNIVERSAL
