DALI
Oberon 7

Dzisiaj konstrukcje Dali możemy rozpoznać na pierwszy rzut oka (o ile orientujemy się w temacie) – firma wypromowała kilka charakterystycznych detali, a wśród nich brązowy kolor membran, który jest już konsekwentnie stosowany we wszystkich modelach. Co jednak paradoksalne, właśnie ten łatwo dostrzegalny element, sugerujący zastosowanie jakiegoś specjalnego materiału, ma dla dźwięku mniejsze znaczenie niż inne, mniej widoczne lub całkowicie ukryte pomysły.

Nasza ocena

Wykonanie
Ze skandynawskim smakiem, z estetycznymi dodatkami, ale bez luksusów. Układ dwudrożny z parą dość dużych (19-cm) przetworników nisko-średniotonowych. Charakterystyczne membrany Dali, konwencjonalna obudowa.
Laboratorium
Charakterystyka typowa dla Dali – z łagodnie wyeksponowanymi skrajami pasma i obniżeniem przejścia środek– góra. Niska dolna częstotliwość graniczna (31 Hz). Czułość 87 dB, impedancja znamionowa 6 Ω – łatwe obciążenie dla każdego wzmacniacza.
Brzmienie
Swobodne, obszerne, gęste i otwarte – dużo naturalnego, łatwego dźwięku. Mocny bas, wyraźna góra, średnica lekko podbarwiona. Uniwersalne, zdolne nagłośnić duże pomieszczenie.
Artykuł pochodzi z Audio

Następne konstrukcje do tego testu dostarczyły firmy mniejsze i większe, znane na całym świecie lepiej lub gorzej, ale na naszym podwórku wszystkie one ustępują popularnością firmie Dali. Możną ją zmierzyć choćby częstością występowania w testach, nie tylko w AUDIO, lecz we wszystkich polskich magazynach specjalistycznych, drukowanych i internetowych, czy też w dyskusjach na forach.

Duński producent zdobył mocną pozycję szturmem już ponad ćwierć wieku temu, będąc jedną z pierwszych "zachodnich" marek na wygłodzonym wówczas polskim rynku. Wtedy była to firma młodziutka, słabo rozpoznawana nawet w Europie, dzisiaj jest graczem globalnym, zdobywcą wielu nagród EISA, więc mając w Polsce mocnego dystrybutora (chociaż nie pierwszego...), ani trochę nie traci na znaczeniu.

Sama pracuje na sukces zarówno systematycznymi wymianami konwencjonalnych, pasywnych konstrukcji, które składają się na kilka serii (od niskobudżetowych po hi-endowe), jak też nowymi koncepcjami – głośnikami aktywnymi (dużymi i małymi), instalacyjnymi, soundbarami, a od niedawna również słuchawkami. Oferta jest bardziej niż kompletna.

Czytaj również: Czy obudowa kolumny jest potrzebna po to, aby działać jako pudło rezonansowe?

Tunel bas-refleks ma odpowiednio (w stosunku do głośników) dużą powierzchnię i obszerne wyprofilowanie – to najskuteczniejsze sposoby zapobiegania turbulencjom, a przysunięcie kolumny do ściany to prosta droga do jego wzmocnienia; konkurenci proponują skomplikowane cokoły o cudownych właściwościach...
Tunel bas-refleks ma odpowiednio (w stosunku do głośników) dużą powierzchnię i obszerne wyprofilowanie – to najskuteczniejsze sposoby zapobiegania turbulencjom, a przysunięcie kolumny do ściany to prosta droga do jego wzmocnienia; konkurenci proponują skomplikowane cokoły o cudownych właściwościach...

Dali i seria Oberon

Seria Oberon jest najnowszą rodziną zespołów głośnikowych klasycznych w formie i treści, oczywiście z kilkoma firmowymi rysami indywidualnymi, jak i zmianami względem serii Zensor, którą zastępuje. W całej hierarchii to seria druga od dołu (jeszcze tańsza jest seria Spektor), a czwarta od góry. Nie ma więc tutaj najbardziej zaawansowanych rozwiązań, które występują w droższych Opticonach, Rubiconach i Epiconach.

Ale właśnie dzięki swojej "świeżości" Oberony zostały już wyposażone w odrobinę techniki SMC, która od kilku lat jest przez producenta najmocniej podkreślana w kontekście redukcji zniekształceń i powoli "schodzi" do coraz tańszych serii, poczynając od referencyjnych Epiconów. W Zensorach SMC jeszcze nie było.

I to właśnie SMC jest tym, co usłyszymy, a czego nie zobaczymy. SMC - skrót od "Soft Magnetic Compound" - to materiał przewodzący strumień magnetyczny, ale nieprzewodzący prądu elektrycznego.

Indukowanie się prądu w elementach układu magnetycznego, wykonanych ze stopów żelaza (na skutek przepływu prądu zmiennego w cewce drgającej), zaburza samo pole magnetyczne, a to powoduje zniekształcenia.

Eliminacja tego zjawiska jest więc korzystna i prowadzona za pomocą SMC, w różnych konstrukcjach Dali, ale w różnym stopniu – od użycia go tylko w najważniejszych, kluczowych elementach (serie Oberon i Opticon), po wykonanie wszystkich możliwych części (Epicon), z jeszcze odrębnym rozwiązaniem "pośrednim" w serii Rubicon.

Membrany i głośniki

Membrany są pulpą celulozową z domieszką włókna drzewnego i... barwnika. Kiedyś membrany w tańszych seriach były z "czystej" celulozy, ale i one były barwione na brązowo; teraz wszystkie mają dodatek włókna drzewnego (widać je w postaci jasnych "drzazg") i producent nie wspomina, aby w droższych seriach były jakkolwiek inne i lepsze.

W zwyczaju Dali są proste oznaczenia modeli: nazwa serii i jedna cyfra, w której zakodowana jest średnica zastosowanych głośników nisko-średniotnowych/niskotonowych, a w ślad za tym – wielkość całej konstrukcji.

Czytaj również: Czy 50-watowym wzmacniaczem można uszkodzić 200-watowe kolumny?

Duńczycy są praktyczni, zwłaszcza w produktach niskobudżetowych – gniazdo jest proste i wygodnie umieszczone.
Duńczycy są praktyczni, zwłaszcza w produktach niskobudżetowych – gniazdo jest proste i wygodnie umieszczone.

Najpopularniejsze były i są "szóstki", czyli konstrukcje z 17–18-cm nisko-średniotonowymi. Jak to, przecież 6 cali to tylko 15,4 cm... Ale może chodzić o średnicę membrany z zawieszeniem, a nie o średnicę całego kosza. Takie rozbieżności często rodzą nieporozumienia przy porównywaniu głośników wedle opisów samych producentów, stosujących różne metody określania kalibru głośników, nie zostały one unormowane.

Najczęściej stosowane przetworniki nisko-średniotonowe, również przez innych producentów, mają średnicę 17–18 cm. Jednak w serii Oberon, a wcześniej już w serii Zensor, w ogóle zrezygnowano z tego rozmiaru, przygotowano przetworniki nieco mniejsze (15-cm) i większe (19-cm).

Zastosowanie pierwszych dało modele Zensor/Oberon 5, a drugich – Zensor/Oberon 7. Jeden centymetr różnicy... w porównaniu ze standardowymi 18-kami niczego nie przesądza, natomiast w odniesieniu do 15-ek z Oberonów 5 to już sporo.

Dali Oberon 7, chociaż jest największym modelem swojej serii, w tym towarzystwie nie robi wrażenia swoją posturą, jest zresztą konstrukcją przeciętnej wielkości również w skali bezwzględnej.

W tym segmencie Dali postawiło na umiarkowane "kubatury", idąc najwyraźniej za potrzebami większej części klientów, jak też opłacalnością – wybór sprowadza się do dwóch kolumn wolnostojących (mniejszy to Oberon 5), dwóch podstawkowych (Oberon 3 i Oberon 1), do czego dołożono mały naścienny Oberon On-Wall i centralny Oberon Vokal.

Dali Oberon 7 - układ akustyczny i elektroakustyczny

Układ akustyczny i elektroakustyczny jest bardzo prosty. Obydwie 19-ki pracują we wspólnej komorze, w systemie bas-refl eks, z jednym tunelem wyprowadzonym z tyłu. Średnica 7-cm z wyprofilowaniem wylotu aż do 12,5 cm powinna wystarczyć, aby "obsłużyć" dwie 19-ki bez pojawiania się turbulencji nawet przy dużych amplitudach.

Czytaj również: Prąd i siła. Głośniki niskotonowe

Głośniki nisko-średniotonowe mają średnicę trochę większą niż typowe 17-ki/18-ki; nie jest to jednak przeszkodą w uzyskaniu dobrych charakterystyk również w zakresie średnich częstotliwości, celulozowe membrany mają ku temu odpowiednie właściwości.
Głośniki nisko-średniotonowe mają średnicę trochę większą niż typowe 17-ki/18-ki; nie jest to jednak przeszkodą w uzyskaniu dobrych charakterystyk również w zakresie średnich częstotliwości, celulozowe membrany mają ku temu odpowiednie właściwości.

Aby równocześnie osiągnąć odpowiednio niską częstotliwość rezonansową (obudowy), tunel ma 18 cm długości. Widzimy aranżację znaną z układów dwuipółdrożnych, ale nie po raz pierwszy okazuje się, że filtrowanie jest dwudrożne.

Obydwie 19-ki pracują w tym samym zakresie, wspólnie w całym zakresie nisko-średniotonowym, aż do częstotliwości podziału, która w takiej sytuacji powinna być niska. Według danych producenta taka jest (2,3 kHz), w jej ustaleniu pomaga mocny wysokotonowy – kopułka o średnicy 28 mm (a więc większa od standardowych 25-mm).

Kopułka jest jedwabna i w fabrycznym opakowaniu, na czas transportu, "chroniona" kawałkiem kartonika zagiętego na górnej części maskownicy. Działanie jest dokładnie przeciwne do zamierzonego... Wierzchołek kopułki wystaje przed lico frontu, więc kartonik "niechcący" go dociska.

Prawdopodobnie zabezpieczenie to przygotowano jeszcze pod kątem modeli Zensor, w których kopułka była nieco bardziej cofnięta (w głębszym wyprofilowaniu swojego frontu). Na szczęście, następnego dnia, po rozpakowaniu, okazało się, że kopułka odzyskała swój właściwy kształt. Mimo to należy chyba tę ochronę zmienić i nie narażać świeżo upieczonych właścicieli na stres i problem, który często i słusznie przeniosą na sprzedawcę.

Czytaj również: Co to jest membrana bierna i jakie pełni funkcje?

Kopułka wysokotonowa też jest nieco większa od standardu 1-calowego, mimo to nie forsowano bardzo niskiej częstotliwości podziału. Widoczne w centrum wklęśnięcie jest skutkiem nacisku fabrycznego... zabezpieczenia, o czym więcej w opisie.
Kopułka wysokotonowa też jest nieco większa od standardu 1-calowego, mimo to nie forsowano bardzo niskiej częstotliwości podziału. Widoczne w centrum wklęśnięcie jest skutkiem nacisku fabrycznego... zabezpieczenia, o czym więcej w opisie.

Kolumny Dali Oberon 7 nie są ani bardzo duże, ani zaskakująco ciężkie – ważą niespełna 15 kg. Ten "wynik" może trochę rozczarowywać, obudowa nie jest "pancerna", a magnesy głośników potężne, ale Dali potrafikonstruować "inteligentnie", ekonomicznie i skutecznie.

Nawet w tańszych produktach jakość może wyrażać się w niuansach, które ważą... na dźwięku; tak jest z materiałem membran, SMC w układach magnetycznych, precyzją projektu akustycznego i wykonania. I gustownymi, a niekoniecznie luksusowymi pomysłami wzorniczymi.

Dali Oberon 7 - obudowa

Standard wykończenia obudowy jest typowy dla tej klasy – folia drewnopodobna i lakierowanie frontu – ale mamy do wyboru aż cztery wersje kolorystyczne: korpus czarny lub ciemnoorzechowy z czarnym frontem, korpus biały lub jasnodębowy z białym frontem i dopasowanymi do nich maskownicami ("mountain grey" i "shadow black") dodającymi sporo elegancji.

Z maskownicą kolumn Dali Oberon 7 są jednak dwa problemy: jest mocowana na kołki, a oczekiwalibyśmy już w tej klasie i w tej generacji mocowania na magnesy, i poważnie zaburza charakterystykę. Ostatecznie trzeba ją zdjąć...

Ciekawie i jednocześnie dyskretnie wygląda cokół – to metalowy stelaż, poprawiający stabilność, a jednocześnie dodający całej sylwetce lekkości, nie ma z nim już żadnych problemów, tym bardziej, że jest fabrycznie przykręcony.

Czytaj również: Jaka jest optymalna odległość kolumn od ścian pomieszczenia?

Cokół ma formę „ramy” z metalowego odlewu. To rozwiązanie jest proste, estetyczne i bezpieczne. W dodatku cokół jest już fabrycznie przymocowany – nie musimy się babrać w śrubkach i podkładkach, do czego inni producenci często nas zmuszają.
Cokół ma formę "ramy" z metalowego odlewu. To rozwiązanie jest proste, estetyczne i bezpieczne. W dodatku cokół jest już fabrycznie przymocowany – nie musimy się babrać w śrubkach i podkładkach, do czego inni producenci często nas zmuszają.

Specyfikacja techniczna

DALI Oberon 7
Moc wzmacniacza [W] 30-180
Wymiary [cm] 101,5 x 20 x 34
Rodzaj głośników W
Efektywność [dB] 87
Impedancja (Ω) 6
Wymiary: wys./szer./gł., W przypadku urządzeń testowanych w AUDIO wartość mierzona.
Laboratorium
Rys. 1. Charakterystyka przetwarzania w całym pasmie
Rys. 1. Charakterystyka przetwarzania w całym pasmie
Laboratorium Dali Oberon 7

Mając już na koncie AUDIO testy mniejszych Oberonów 5, jak też Zensorów 7 (poprzedników Oberonów 7), możemy przeprowadzić analizę porównawczą. W zakresie charakterystyki impedancji i wynikającej stąd impedancji znamionowej różnice są niewielkie, w zasadzie pomijalne: ok. 5-omowe minima pojawiają się przy 200 Hz, co pozwala wszystkim wymienionym konstrukcjom zaliczyć 6-omową impedancję znamionową, zgodnie z deklaracjami producenta.

Już ten fakt oznacza, że jest to obciążenie łatwe dla wzmacniacza, a do tego zmienność jest niewielka, co też żadnemu wzmacniaczowi nie przeszkodzi w pracy. W tym teście tylko Oberon 7 może się pochwalić taką impedancją, pozostałe kolumny będą regularnie 4-omowe.

Wysoka (jak na dość wysoką impedancję) czułość 87 dB dodatkowo przesądza, że Oberony 7 (podobnie jak wcześniej Zensory 7) to kolumny bardzo uniwersalne, możemy je podłączyć praktycznie do każdego wzmacniacza i amplitunera. Producent zapowiada 88,5 dB, ale półtora decybela różnicy to i tak znacznie mniej niż w przypadku informacji podawanych przez innych producentów.

p>Jeden decybel dzieli też czułość Oberona 7 i Oberona 5 – to przewaga niewielka, ale warto ją wziąć pod uwagę, gdy lubimy zagrać głośniej i w dużych pomieszczeniac; tym bardziej, że do Oberona 7 możemy dostarczyć o 20% większą moc. Natomiast oczekiwana przewaga w zakresie niskich częstotliwości wcale nie jest już taka oczywista.

Inny jest kształt charakterystyki i ocena będzie zależeć od tego, jaki spadek będzie wyznaczał granicę pasma przenoszenia. Np. przy spadku -6 dB względem poziomu średniego, Oberon 7 sięga 35 Hz, a Oberon 5 – 32 Hz! Dla spadku 3 dB różnica jest jeszcze większa na korzyść Oberona 5 – 35 Hz vs 45 Hz.

Dopiero przy 25 Hz spadki są podobne (ok. 15 dB), a jeszcze niżej nieco większy jest dla Oberona 5, co jednak nie będzie już w praktyce słyszalne. Co z tego wynika? To, co powtarzamy od dawna: większe przetworniki nie zawsze gwarantują niższy bas. Jest jednak pewne, że gdyby Oberon 7 był... jeszcze większy, to znaczy miał większą obudowę, mógłby poprawić swoje osiągi w tej dziedzinie, pokonując nawet Oberona 5. Ale przecież obudowa Oberona 7 już jest większa od obudowy Oberona 5...

Dla niskiej częstotliwości granicznej bardzo ważna jest relacja wielkości przetworników (i wynikających z tego parametrów) do objętości, w jakiej zostają zainstalowane. Czasami lepiej zastosować mniejsze przetworniki w mniejszej, ale optymalnej dla nich objętości, niż większe w większej, ale wciąż... dla nich zbyt małej, aby wszystko się "zgadzało".

Dlaczego więc Opticon 7 nie ma większej obudowy? Po pierwsze, większość klientów wcale by się z tego nie ucieszyła; po drugie, byłyby droższe; a po trzecie, optymalizacja objętości pod kątem niskiej częstotliwości granicznej nie zawsze idzie w parze z optymalizacją dla odpowiedzi impulsowej czy mocy.

Producent deklaruje pasmo 36 Hz – 26 kHz dla tolerancji +/-3 dB, w ścieżce takiej możemy zmieścić charakterystykę z osi głównej od 40 Hz. Na drugim skraju widzimy, że praktycznie bez spadku przekracza ona 20 kHz.

O ile w zakresie niskich częstotliwości sytuacja jest bardzo podobna, jak w poprzednim Zensorze 7, to tutaj lepiej spisuje się nowy wysokotonowy, prawdopodobnie dzięki krótszemu wyprofilowaniu frontu (tubki).

Z kolei na przejściu średnich i wysokich częstotliwości Zensor 7 miał lepiej wyrównaną charakterystykę, w Oberonie 5 wyraźniej zaznacza się dołek przy 3 kHz, co jednak nie jest powodem do krytyki – takie wyprofilowanie charakterystyki jest stosowane często i celowo (obecne również w mniejszym Oberonie 5). Osłabienie jest większe na osi +7º, na osi -7º podobne jak na osi głównej, więc należy zadbać o dostatecznie niskie "siedzenie" (z głową na wysokości ok. 90 cm).

Na osi 15º w płaszczyźnie poziomej charakterystyka biegnie blisko również w najwyższej oktawie, chociaż na osi 30º już wyraźnie opada – Oberonów 7 nie musimy kierować dokładnie na miejsce odsłuchowe, ale i nie należy ich ustawiać osiami równolegle.

Trzeba to zauważyć i ostrzec: maskownica jest elegancka, ale bardzo psuje charakterystykę (krzywa czarna, opisywać wszystkich górek i dołków nie ma sensu, wszystko widać jak na dłoni), co poznaliśmy już w teście Oberona 5, a na co nie cierpiały Zensory; tam maskownica była akustycznie niemal idealna. Kiedy słuchamy Oberonów, maskownice zdejmujemy.

DALI testy
Live Sound & Installation kwiecień - maj 2020

Live Sound & Installation

Magazyn techniki estradowej

Gitarzysta maj 2024

Gitarzysta

Magazyn fanów gitary

Perkusista styczeń 2022

Perkusista

Magazyn fanów perkusji

Estrada i Studio czerwiec 2021

Estrada i Studio

Magazyn muzyków i realizatorów dźwięku

Estrada i Studio Plus listopad 2016 - styczeń 2017

Estrada i Studio Plus

Magazyn muzyków i realizatorów dźwięku

Audio październik 2024

Audio

Miesięcznik audiofilski - polski przedstawiciel European Imaging and Sound Association

Domowe Studio - Przewodnik 2016

Domowe Studio - Przewodnik

Najlepsza droga do nagrywania muzyki w domu