Na czym polega niesfazowanie kolumn i jaki jest tego wpływ na charakter brzmienia?

Akustyka

Pomyłka przy podłączaniu jednej z kolumn, polegająca na zamianie plusa z minusem (czy to przy gniazdach we wzmacniaczu, czy w kolumnie) powoduje, że kolumny pracują w tzw. przeciwfazie. Jakie są tego konsekwencje akustyczne?

Wyobraźmy sobie, że dostarczamy sygnał monofoniczny, czyli taki sam dla obydwu kanałów. W przypadku odwrócenia fazy jednej kolumny, kiedy sygnał ten powoduje ruch membrany głośnika w lewej kolumnie do przodu, membrana w kolumnie prawej rusza do tyłu. Dodatnie i ujemne ciśnienia teoretycznie zniosą się w miejscu odsłuchowym, o ile znajduje się ono w takiej samej odległości od obydwu kolumn.

W praktyce krótkie fale wysokich częstotliwości nie zniosą się, ale dotrą w mocno przesuniętych fazach, co zaburzy lokalizację pozornego źródła dźwięku, które w przypadku sygnału monofonicznego powinno powstać dokładnie pomiędzy kolumnami; skutecznie znosić się będą ciśnienia w zakresie niskich częstotliwości, co spowoduje poważne osłabienie basu.

W przypadku nagrań stereofonicznych basu też najczęściej będzie brakować, bo zwykle jest on rejestrowany w podobnym natężeniu i fazie w obydwu kanałach; wprawne ucho też szybko wychwyci zakłócenia w odtworzeniu sceny stereofonicznej, która będzie rozbita, chociaż na pierwszy rzut ucha... bardziej efektowna.

Równoczesne odwrócenie fazy w obydwu kanałach, nazywane odwróceniem fazy absolutnej, nie przynosi takich negatywnych efektów - membrany obydwu głośników znowu poruszają się synchronicznie, właściwie ze sobą współpracując. To, że zamiast np. ruchu do przodu, wykonują razem ruch do tyłu, wprowadza pewną zmianę w brzmieniu, ale uchwytną już tylko dla bardzo wprawnych uszu.

Czytaj również nasze testy kolumn głośnikowych

Live Sound & Installation kwiecień - maj 2020

Live Sound & Installation

Magazyn techniki estradowej

Gitarzysta maj 2024

Gitarzysta

Magazyn fanów gitary

Perkusista styczeń 2022

Perkusista

Magazyn fanów perkusji

Estrada i Studio czerwiec 2021

Estrada i Studio

Magazyn muzyków i realizatorów dźwięku

Estrada i Studio Plus listopad 2016 - styczeń 2017

Estrada i Studio Plus

Magazyn muzyków i realizatorów dźwięku

Audio październik 2024

Audio

Miesięcznik audiofilski - polski przedstawiciel European Imaging and Sound Association

Domowe Studio - Przewodnik 2016

Domowe Studio - Przewodnik

Najlepsza droga do nagrywania muzyki w domu