"Kompozycja ta wywołała nieoczekiwanie spontaniczny, ogromny zachwyt publiczności, połączony z tak frenetycznym aplauzem, że orkiestra i dyrygent zmuszeni byli powtórzyć dzieło" - pisał recenzent po koncercie w Zagrzebiu, kilka dni po światowym prawykonaniu "Fonogramów" podczas weneckiego biennale sztuki współczesnej w 1961 r.
"Fonogrammi per flauto e orchestra da camera" to oryginalny tytuł najwcześniejszego koncertu Krzysztofa Pendereckiego. Sam Mistrz poprowadził orkiestrę Sinfonię Juventus, z którą nagrał wcześniej komplet swoich symfonii. W "Fonagramach" flecistce Agacie Kielar-Długosz towarzyszą cztery instrumenty klawiszowe: czelesta, klawesyn, fisharmonia i fortepian oraz 15 instrumentów perkusyjnych: dwa gongi, dzwony rurowe i dzwonki (ręczne i krowie), fleksaton, wibrafon i ksylorimba. Tak oryginalne instrumentarium połączone z młodzieńczą zadziornością kompozytora dało wystrzałowy rezultat. Dosłownie, bowiem równoczesne uderzenie w perkusjonalia w pierwszej nucie utworu robi tak silne wrażenie, że aż można podskoczyć.
Capriccio per oboe e 11 archi miało prawykonanie w Lucernie w 1965 r. Jest wyrazistym przykładem awangardowej twórczości Pendereckiego. Niepokojące glissanda oboju Arkadiusza Krupy rywalizują z sonorystycznymi efektami nasycając muzykę emocjami. Concerto per corno ed orchestra "Winterreise" (2008, Brema) nie ma nic wspólnego z Schubertem i jego pieśniami. To retrospekcja zimowych podróży kompozytora do Chin i Ameryki Płd. z waltornią w roli pierwszoplanowej. Solistą w Sinfonietta No. 2 per clarinetto ed archi (1994) jest Arkadiusz Adamski.
Marek Dusza
DUX
