Model Concept jest pozycją szczególną - tak w ofercie Clearaudio, jak i w historii naszych testów. Poznaliśmy go już 12 lat temu, ale Concept AD 2020 to w dużej części nowe urządzenie. Zmodyfikowano niemal każdy ważny moduł, począwszy od napędu, poprzez ramię, aż po zupełnie nową wkładkę V2.
Clearaudio Concept - talerz i prędkość obrotowa
Clearaudio Concept SE to jednak wciąż gramofon o doskonale znanej prezencji, chociaż z kilkoma niekonwencjonalnymi elementami. Większość podzespołów osadzono w szczupłej plincie, wykonanej standardowo z MDF-u, ale można także zamówić wersję z litego drewna.
Górna warstwa plinty to platforma z tworzywa. Napęd zakryto talerzem, silnik znajduje się w obrysie podstawy, osadzony w dystansach tłumiących wibracje. Na osi silnika znajduje się metalowa tuleja, napęd przekazywany jest na wewnętrzny metalowy subtalerz paskiem o płaskim profilu.
Wszystko prezentuje się subtelnie dzięki wycięciu w spodniej, wewnętrznej części talerza, którego grubość wynosi 30 mm, a został on wykonany z materiału nazwanego POM (polioksymetylen - rodzaj tworzywa sztucznego) i nie wymaga stosowania maty (zatem nie ma jej w komplecie).
Napięcie stałe jest podawane do silnika z zewnętrznego zasilacza ze zintegrowanym stabilizatorem. Prędkość obrotową (33,3; 45 oraz 78 obr./min) Clearaudio Concept SE wybieramy pokrętłem. Każdej pozycji przysługuje niezależna, precyzyjna mikrokalibracja (choć wszystko jest już oczywiście ustawione w fabryce.
Czytaj również: Jakie rodzaje napędów występują w gramofonach?
Clearaudio Concept - ramię i wkładka
Najbardziej oryginalnym elementem gramofonu Clearaudio Concept SE jest ramię. Absolutna większość producentów stosuje ramiona z zawieszeniem typu gimbal, natomiast w Concepcie mamy układ z jednym punktem podparcia, czyli tzw. unipivot.
Na tym nie koniec: w takich przypadkach najczęściej stosowane są proste łożyska ostrzowe (po którym porusza się ramię). Clearaudio przygotowało bardziej wyrafinowane łożysko magnetyczne, co znacznie redukuje tarcie.
Wiąże się z tym także ciekawostka użytkowa, ramię jest zawieszone "swobodnie", przesuwając igłę nad obszar płyty, niemal na pewno wytrącimy je z równowagi, ale nad azymutem w trakcie odczytu czuwa układ magnetyczny.
Ramię gramofonu Clearaudio Concept SE jest proste, z charakterystycznym dla Clearaudio sposobem montażu wkładki. Do rurki przykręcono (za pomocą jednego imbusa) płytkę i dopiero do niej (już w klasycznym układzie dwupunktowym) mocujemy wkładkę. Ustawienie geometrii wymaga zmiany nawyków, ale znam opinie, że system Clearaudio jest wygodniejszy.
Czytaj również: Jakie urządzenia są potrzebne do kalibracji gramofonu?
Tylna część ramienia Clearaudio Concept SE wygląda już typowo, jest zaopatrzona w trzpień z nakręcanym ciężarkiem przeciwwagi. Przyglądając się dolnemu pierścieniowi ramienia, dostrzeżemy system śrub mocujących główną kolumnę, które tworzą mechanizm regulacji jej wysokości (VTA). Przewody sygnałowe są prowadzone w rurce, przez dolną sekcję kolumny, a następnie są na stałe połączone z wysokiej jakości interkonektami.
W komplecie jest wkładka Concept MM V2 - najtańsza w ofercie Clearaudio (oferowana także niezależnie), ale z nowoczesnym szlifem eliptycznym. Napięcie wyjściowe jest typowe (3,3 mV), za to rekomendowana siła nacisku - wysoka (2,4 g, z tolerancją +/-0,3 g).
Clearaudio Concept - kalibracja
Gramofon Clearaudio Concept jest wstępnie złożony i skalibrowany, w okolicach zawieszenia nie znajdziemy regulacji anti-skatingu, bo nie ma potrzeby zmian, gdy jest on z firmową wkładką. Jeśli ktoś się jednak uprze i wymieni wkładkę, powinien zajrzeć pod dolną płytę.
Czytaj również: Co to jest moment obrotowy gramofonu?
W środku kratownicy montażowej ramienia można dostrzec niewielkie pokrętło, niestety nie ma żadnej skali, więc ustawienie żądanej wartości wymaga liczenia obrotów i pewnej wprawy, a gwarantem precyzji będzie specjalny przymiar lub płyta testowa (Clearaudio taką oferuje).
Od jakiegoś czasu Clearaudio Concept jest oferowany w specjalnej wersji Special Edition. W komplecie pojawiają się pokrywa (bez zawiasów) oraz krążek dociskowy (dodatkowo poprawia stabilność obrotów) a także szczoteczka do czyszczenia płyt.
Znaczna część obecnie oferowanych gramofonów pochodzi z dalekowschodnich fabryk i na takim tle propozycje Clearaudio też są wyjątkowe: Concept jest najtańszym modelem firmy, ale i on jest wykonywany w Niemczech.
Czytaj również: Jakie wyróżniamy kształty ramion gramofonowych?
Clearaudio Concept - odsłuch
Czy ktoś jeszcze pamięta, co ćwierć wieku temu, a nawet jeszcze dawniej, oznaczało "niemieckie brzmienie"? Suche, twarde, ostre, z mocną górą i szalejącym basem.
Co prawda dotyczyło ono kolumn, ale jak można było to pogodzić z niemieckim doświadczeniem w projektowaniu gramofonów, które uchodzą za źródło dźwięku naturalnego, eleganckiego, nieprzerysowanego?
Bardzo łatwo - może takie schematyczne brzmienie analogu wcale nie dla wszystkich było wówczas ideałem, a stało się nim dopiero później, gdy mieliśmy dość suchego, płaskiego, a do tego natarczywego dźwięku pierwszych źródeł cyfrowych (czytaj: pierwszych "kompaktów") i wahadło naszego gustu wychyliło się w drugą stronę?
Czytaj również: Co to są gramofony manualne, automatyczne i półautomatyczne?
Wraz z tym na nowo pokochaliśmy zarówno dźwięk, jak samo działanie gramofonu, wymagająca delikatności celebracja jego obsługi splata się z subtelnym i wyrafinowanym dźwiękiem, więc tutaj wszelkie nachalności i ostrości są nie na miejscu. Kto chce odpoczywać w tak rozumianym analogowym audio, bezpiecznym i przewidywalnym, niech od razu przejdzie do opisu Miracorda 60.
Clearaudio Concept SE wychodzi poza ten schemat. Najszybciej dociera do nas z tymi cechami, które mogą kojarzyć się z samą nazwą producenta. Gra czysto, równo, dokładnie. Nie będzie to antyteza brzmienia źródeł cyfrowych, zwłaszcza tych lepszych, które przecież nie składają się z samych wad.
Jak na gramofon, Clearaudio Concept SE serwuje dużo detalu i blasku, muzyka "oddycha", a mniej przykleja się do głównych źródeł i do słuchacza. To brzmienie swobodne, wolne od obciążeń i "zobowiązań", mało wystylizowane.
Czytaj również: Jaka jest żywotność wkładek gramofonowych?
Próbując analogu, nie musimy więc od razu i tylko karmić się tłustym, kalorycznym, gęstym sosem; lekkostrawna dieta jest może mniej efektowna, ale zdrowa i możliwa na dłuższą metę.
Może to też być ważne doświadczenie dla tych, którym już znudziła się przeciętna dynamika i rozdzielczość niskobudżetowego winylu, a nie mają zamiaru tylko podziwiać brzmienia hi-endowych systemów, będących poza zasięgiem.
Clearaudio Concept SE odświeża wizerunek analogu za jeszcze umiarkowaną cenę. Wysokie tony są lekkie, sypkie, szczegółowe, chociaż sybilanty, będące częstym problem słabszych wkładek, wcale nie dają się we znaki.
Czytaj również: Jakiego typu wkładki są lepsze - MM czy MC?
Średnica jest... normalna. Spójna, wyrównana, dość lekka, bez podgrzania, ale nie szczupła – tak wyważona, że nie będzie nas niczym uwodzić i czarować, ale nie będzie też marudzić czy niepokoić podbarwieniami. Tylko niektóre wokale chciałbym usłyszeć grubsze i potężniejsze, w zamian Concept pozwala wychwytywać oddechy, szepty, śledzić wybrzmienia.
Bas jest skromniejszy niż z Miracorda 60, przede wszystkim nie tak obszerny, za to dynamiczny. Nie jest to jeszcze twardość. I bardzo dobrze, jest już wibracja i selektywność.
Concept tworzy też dużą przestrzeń, wrażenie rozmachu i bogactwa, w czym mają duży udział wysokie tony, jak na analog wyjątkowo rozwinięte i ekspresyjne, a wedle obiektywnej miary – proporcjonalnie aktywne i dokładne.
Czytaj również: Jaki jest optymalny nacisk igły na płytę?
Koncept kilku wersji
Odmiana Special Edition jest proponowana w znakomitej cenie – niższej niż ta, w której do niedawna był sprzedawany "samotny" Concept. To jednak tylko pakiet akcesoriów, niezależnie od niego gramofon można zmodyfi kować wymieniając niektóre podzespoły lub od razu zdecydować się na zakup "podrasowanej" wersji.
Są dwie zasadnicze możliwości. Chyba najlepiej byłoby zacząć od wyższej klasy wkładki. Clearaudio ma w ofercie dedykowaną do tego modelu wkładkę typu MC - Concept MC V2.
Czytaj również nasze testy z kategorii: Wkładki gramofonowe
Zmiana brzmienia będzie natychmiast słyszalna, trzeba tylko pamiętać o wymaganiach, jakie MC stawia przedwzmacniaczowi. Concept MC V2 ma jeden z najbardziej wyrafinowanych szlifów typu Micro Line oraz boronowy wspornik.
Druga zmiana dotyczy ramienia - w podstawie Concepta można zainstalować firmowe ramię Satisfy (z zawieszeniem kardanowym). Concept będzie nie tylko grał jeszcze lepiej, ale i wyglądał bardziej rasowo. System podstawy z blokowaną śrubami kolumną centralną sprawia, że wymiana ramienia jest stosunkowo prosta.